MAY PASABOG ANG WORLD BANK NA HINDI INAAKALA NI VP SARA! “SOBRA NA ITO!” — Ang Ulat na Yumanig sa DepEd, Palasyo, at sa Buong Bansa
Isang ulat. Ilang pahina ng numero. Ngunit ang epekto? Parang lindol na gumising sa natutulog na politika ng Pilipinas.
Sa gitna ng tumataas na presyo ng bilihin at paghigpit ng sinturon ng karaniwang Pilipino, isang nakakagulat na pasabog ang pinakawalan ng World Bank. At sa sentro ng ulat na ito, isang pangalan ang agad na tumama sa ulo ng balita: Sara Duterte — Vice President ng bansa at kasalukuyang kalihim ng Department of Education.
Para sa marami, hindi ito simpleng audit. Ito raw ay babala. At posibleng simula ng mas malaking lindol sa loob ng administrasyon.
Ang Proyektong Dapat Sana’y Para sa mga Bata
Ayon sa ulat, sinuri ng World Bank ang isang multi-billion peso education modernization program na pinondohan ng international development grants. Layunin sana nito ang pagdadala ng digital learning systems, modernong kagamitan, at bagong pasilidad sa mga pampublikong paaralan.
Sa papel, perpekto ang plano. Sa mga larawan, makukulay ang presentasyon. Ngunit sa likod ng mga spreadsheet, may mga tanong na ayaw tumahimik.
Sa inilabas na audit summary, binanggit ang mga salitang mabigat pakinggan:
“Possible mismanagement.”
“Unaccounted funds.”
At ang halagang binanggit? Mahigit ₱3.2 bilyon.
Hindi ito maliit na butas. Isa itong bangin.
“Hindi Ito Simpleng Accounting Error”
Isang source mula sa loob ng DepEd ang nagsalita sa kundisyong hindi ilalantad ang pangalan. Ayon sa kanya, may mga transaksiyong hindi maipaliwanag kung saan napunta ang pondo. May mga proyektong naantala. May mga bayaring doble ang singil. May mga pagbabago sa kontrata na walang malinaw na pahintulot.
“Hindi ito simpleng pagkakamali,” ani ng source. “May mga papeles na hindi nagtutugma. At may mga tanong na walang sagot.”
Kasabay nito, may ulat na ilang opisyal ng ahensya ang nasa ilalim ng internal review. Walang pangalan. Walang kumpirmasyon. Ngunit sapat na iyon para magliyab ang usap-usapan.
Matinding Depensa ni VP Sara
Hindi nagtagal, humarap sa media si VP Sara sa isang press conference sa Davao City. Matigas ang tindig. Direkta ang tono.
“Hindi namin tinatanggap ang ganitong uri ng paratang,” aniya. “Lahat ng proyekto ay dumaan sa tamang proseso. Handa kaming makipagtulungan sa anumang imbestigasyon.”
Para sa kanyang mga tagasuporta, malinaw ang mensahe: wala siyang tinatago. Para sa mga kritiko, kulang pa raw ang paliwanag.
Tensyon sa Loob ng Administrasyon
Habang umiinit ang diskurso, lumutang ang mas sensitibong usapin: ang relasyon nina VP Sara at ni Bongbong Marcos Jr..
Ayon sa mga ulat, hindi raw agad nasabihan ang Office of the President tungkol sa audit findings. Sa isang closed-door meeting, may opisyal ng Palasyo na umano’y nagsabing, “Sobra na ito. Dapat transparent tayo sa lahat.”
Hindi kumpirmado. Ngunit mabilis itong kumalat. At sa politika, minsan sapat na ang bulong para magbago ang direksyon ng hangin.
Social Media: Hukuman ng Bayan
Sa loob ng ilang oras, nag-trending ang #WorldBankLeak at #DepEdFundsIssue. Sa Facebook at X, hati ang bansa.
May mga nagsabing:
“Kung walang tinatago, ilabas ang lahat ng dokumento.”
May mga nagdepensa:
“Political demolition lang ‘yan. Takot sila kay Inday Sara.”
Sa Davao, nanatiling solid ang suporta. Sa isang rally, libo-libong tao ang sumigaw ng: “We stand with Inday Sara!” habang may mga placard na may nakasulat na “Hands off our VP!”
Sa Metro Manila, iba ang tono. Mas tahimik. Mas mapanuri. Mas mapagmatyag.
Ikalawang Dokumento, Mas Mabigat na Tanong
Parang hindi pa sapat ang una, naglabas ang World Bank ng follow-up document. Dito, binanggit ang mga email exchanges sa pagitan ng ilang opisyal ng DepEd at local contractors. Sa mga palitan ng mensahe, lumitaw ang mga salitang:
“delays”, “double billing”, at “unapproved project modifications.”
Hindi pa hatol. Hindi pa sentensiya. Ngunit para sa publiko, isa itong red flag na ayaw nang isantabi.
Isyu ng Pondo, o Isyu ng Alyansa?
Ayon kay Prof. Maricel Ramos ng UP Diliman, ang isyung ito ay higit pa sa accounting.
“Ito ay litmus test ng political alliance ng Marcos at Duterte camp,” paliwanag niya. “Makikita rito kung hanggang saan ang tiwala at kung sino ang handang isakripisyo para manatiling buo ang administrasyon.”
May mga ulat na ilang miyembro ng Gabinete ang tahimik na nagpayong mag-distansya muna si PBBM sa usaping DepEd. Ngunit may iba namang naniniwala na magpapakita ang administrasyon ng united front upang hindi magmukhang hati.
Oposisyon: “Walang Sacred Cow”
Hindi pinalampas ng oposisyon ang pagkakataon. Sina Risa Hontiveros at Koko Pimentel ay nanawagan ng full disclosure.
“Kung may dapat managutan, dapat managot,” ani Hontiveros. “Walang sacred cow.”
Samantala, nanatiling tahimik si Bong Go, isang kilalang kaalyado ng pamilya Duterte — isang katahimikang lalong pinag-uusapan.
Independent Probe: Paparating na ang Mas Malalim na Hukay
Sa pinakahuling update, kinumpirma ng World Bank na magpapadala sila ng independent investigation team sa Pilipinas. Makikipag-ugnayan ito sa DepEd at sa Department of Finance.
Para sa ilan, ito na ang sandali ng katotohanan. Para sa iba, simula pa lamang ito ng mas masalimuot na laban.
Ang Tanong na Hindi Matakasan
Bakit ngayon lang lumabas ang ulat? Bakit sa gitna ng usapin ng 2025 midterm elections? At hanggang saan ang aabutin ng isyung ito?
Sa politika, bihira ang nagkataon. At sa bawat numerong hindi maipaliwanag, may tiwalang nababawasan.
Habang patuloy ang imbestigasyon, isang bagay ang malinaw: hindi na ito simpleng usapin ng pera. Ito ay usapin ng pananagutan, alyansa, at tiwala ng bayan.
Gaya ng sinabi ng isang netizen na umani ng libo-libong reacts:
“Hindi lang ito tungkol sa bilyon. Ito ay tungkol sa kung sino ang nagsasabi ng totoo.”
At sa mga susunod na linggo, maaaring mas marami pang pahina ang mabuksan. Mas marami pang tanong ang lalabas. At mas marami pang pangalan ang mapapailing.
Sa ngayon, nag-aabang ang buong bansa. At ang pasabog ng World Bank ay patuloy na umaalingawngaw — mas malakas, mas malinaw, at mas mapanganib kaysa inaakala ng lahat.
