NABUKO NA ANG LIHIM NA ITINAGO NG TATLONG TAON!

Isang Malaking Rebelasyon ang Nagbukas ng Mata ng Bawat Pilipino

Ngayong Disyembre 2025, isang nakagugulat na rebelasyon ang bumangon mula sa mga kabundukan ng Cordillera at umabot sa mga bulwagan ng Kongreso. Sa isang eksklusibong exposé na isinagawa ni kolumnistang Antonio Montalvan II ng Vera Files, ibinunyag ang isang malalim na isyu ng katiwalian na may kinalaman sa mga bilyon-bilyong pisong pondo para sa mga infrastructure projects sa Benguet, partikular na ang tinatawag na “rocknetting” project. Ang mga alegasyon ng overpricing at malalaking kickbacks na kinasasangkutan ng mga makapangyarihang pulitiko ay nagbigay daan sa isang kasong maaaring magbukas ng pintuan para sa higit pang mga pangalan na kailangang managot.

Ang 36 Bilyong Pisong “Rocknetting” Project

Ayon kay Montalvan, ang nasabing proyekto ay nagkakahalaga ng humigit-kumulang P36 bilyon—isang halaga na magiging malaking bahagi ng badyet ng gobyerno. Ang rocknetting ay isang mahalagang proyekto na layuning maglagay ng bakal na lambat sa mga gilid ng bundok upang maiwasan ang landslide at tiyakin ang kaligtasan ng mga motorista at residente sa mga liblib na lugar. Ngunit sa kabila ng kahalagahan nito, naging mitsa ito ng isang kontrobersiya na ngayon ay nauurong na ang mga hindi inaasahang pangalan.

Ayon sa mga ulat, ang isyung ito ay hindi lang tungkol sa mga semento at bakal na ginamit sa mga proyektong ito. Ito ay tungkol sa hindi makatarungang overpricing na nangyari, kung saan ang mga proyekto ay naging piggy bank ng mga pulitiko at mga indibidwal sa gobyerno. Sinabi ni Montalvan na umabot hanggang 70% ng pondo ng mga proyekto ang napupunta sa mga pulitikong may hawak ng kapangyarihan, habang ang natitirang pondo ay ginagamit lamang para sa tunay na proyekto na kadalasan ay hindi natatapos o kulang-kulang.

Ang tanong ng publiko: paano naging ganito ang isang proyekto na itinuturing na napakahalaga para sa kaligtasan ng mga tao? Paano ito naging mitsa ng isang malawakang pagkakakitaan para sa mga makapangyarihang tao sa gobyerno?

Ang Koneksyong Yap at Duterte: Ang Lihim ng Benguet Projects

Ang pinakamalaking bomba sa eksposé ni Montalvan ay ang pagkakabit ng mga malalaking pangalan sa likod ng proyekto—sina Representative Eric Go Yap at Representative Paulo Duterte. Si Yap ay nagsilbing Chairman ng House Committee on Appropriations mula 2020 hanggang 2022, isang posisyon na may direktang kontrol sa badyet at pondo ng bansa. Ayon sa mga ulat, ang kanyang posisyon ay hindi aksidente—siya ay iniluklok sa puwesto dahil sa kanyang malapit na ugnayan kay Paulo Duterte, ang anak ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Si Yap ay tumakbo at nanalo bilang kongresista ng Benguet noong 2022, kahit na hindi siya isang katutubo ng lugar. Ayon sa ilang source, ang pagkatalo sa lugar ng ilang lokal na kandidato ay dahil sa pagpapasya ni Yap at ang mga proyektong nagsimula sa ilalim ng kanyang kapangyarihan. May mga ulat pa na mismong si dating Pangulong Duterte ang nagsabi kay Yap kung sino ang mga district engineers na pipiliin sa lugar, na nagbibigay ng kapangyarihan upang kontrolin ang mga proyekto at pondo.

Mayor Benjamin Magalong: Ang Tahimik na Protector o Biktima?

Sa gitna ng lahat ng ito, isang pangalan ang patuloy na pinagtatalunan: si Baguio City Mayor Benjamin Magalong. Kilala siya sa pagiging isang matapang na opisyal, at madalas na binabatikos ang mga isyu ng katiwalian sa DPWH. Ngunit ayon kay Montalvan, si Magalong ay may malaking tanong na kailangang sagutin. Sa kabila ng kanyang mga deklarasyon laban sa katiwalian, tumagal ng tatlong taon bago siya nagsalita tungkol sa mga sangkot sa anomalya sa Benguet.

Noong 2022, iniulat na ipinagtapat ni Magalong kay dating Senador Antonio Trillanes IV ang mga detalye ng katiwalian na nagaganap sa Benguet. Ngunit, sa kabila ng mga alingawngaw, si Magalong ay nanatiling tahimik at hindi nagbigay ng mga pahayag laban sa mga sangkot na pulitiko. Ang pananahimik na ito ay nagbigay daan sa mga spekulasyon—si Magalong ba ay naging protector ng mga tiwaling opisyal, o isa lang ba siyang biktima ng isang sistemang malupit?

Pananahimik ng mga Pulitiko: Ang Takot sa Liwanag ng Katotohanan

Habang ang pangalan ni Magalong ay naging sentro ng mga tanong, ang mga pulitiko sa Kongreso, partikular na ang mga kaalyado ni Yap, ay nananatiling tahimik. Ang mga mambabatas at opisyal na sangkot sa mga proyekto ng Benguet ay patuloy na nagtatago sa likod ng mga pondo at mga legal na proteksyon. Ang mga alegasyon ng overpricing at mga kickback ay nanatiling matigas, at hindi pa rin malinaw kung paano magiging accountable ang mga may sala.

May mga mambabatas na nagpasya na manahimik, sa takot na baka sila ay mabanggit sa mga susunod na rebelasyon na isisiwalat ni Discaya at iba pang mga testigo. Sa mga huling sandali ng pagsasagawa ng imbestigasyon, may mga palatandaan ng politikal na sabwatan at takot na magbukas ng mas maraming pangalan na makikinabang sa mga proyektong ito.

Ang Tawag para sa Katotohanan at Katarungan

Sa ngayon, ang pambansang interes ay nakataya. Ang buong bansa ay nag-aantabay sa magiging susunod na hakbang sa imbestigasyon. Sa 36 bilyong pisong halaga ng mga proyekto sa Benguet, ang mga pondo ng bayan ay hindi dapat mapunta lamang sa mga bulsa ng mga tiwaling opisyal. Habang ang mga pangalan ng mga pulitiko at opisyal ay patuloy na lumulutang, ang sigaw ng mga mamamayan ay malinaw—hustisya para sa Benguet at sa buong Pilipinas. Ang bawat sentimong ninakaw mula sa kaban ng bayan ay dapat ibalik, at ang mga may sala ay dapat mapanagot.

Ang isyung ito ay nagsisilbing paalala na hindi dapat hayaan ang kapangyarihan at yaman ng ilang tao na magtakip ng katotohanan. Ang sistema ng gobyerno ay para sa kapakanan ng taumbayan, at hindi dapat gamitin bilang kasangkapan para sa pansariling interes ng ilang makapangyarihang tao. Sa kabila ng mga pagsubok, ang katotohanan ay palaging magkakaroon ng paraan upang lumabas, at walang sinuman ang makakapagtago sa liwanag.

Pagbabalik sa mga Tanong: Sino nga ba ang Talagang Makikinabang sa mga Proyekto?

Sa huli, ang tanong ay nananatili: Sino-sino nga ba ang mga pulitiko at opisyal na nakinabang sa mga proyekto ng Benguet? Ang mga pangalan na iniwasan, ang mga transaksyong pinagtakpan, at ang mga nakatagong pera ay nagsisilbing gabay sa mga susunod na hakbang patungo sa tunay na hustisya. Hangga’t may mga tanong at hindi pa nalulutas na mga isyu, ang laban para sa hustisya ay patuloy na magpapatuloy.

Ang kuwento ng Benguet ay hindi lamang isang lokal na isyu, kundi isang paalala sa lahat ng Pilipino na ang laban laban sa katiwalian ay hindi natatapos hanggang ang katotohanan ay lumabas at ang mga may sala ay mapanagot.