DAHILAN BAKIT KINATAKUTAN NG IBANG BANSA ANG PLANO NI MARCOS | MARCOS WEALTH

Matapos ang ilang dekadang katahimikan tungkol sa tinaguriang “Marcos Wealth”, muling naging usap-usapan sa loob at labas ng bansa ang misteryosong kayamanang naiwan ng dating Pangulong Ferdinand Marcos Sr. Ngunit ngayong muling binuhay ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ang usapin ng global reinvestment plan na may kaugnayan dito, ilang mga bansa ang biglang nagpakita ng kaba—at ayon sa ilang eksperto, may matibay silang dahilan para matakot.

Ayon sa mga ulat na lumabas sa ilang malalaking pahayagan sa Asya at Europa, may isang ambisyosong plano si Marcos Jr. na gawing international sovereign wealth reinvestment program ang bahagi ng tinatawag na Marcos Wealth. Ang plano: gamitin ang ilang nakatagong pondo para pondohan ang malalaking proyekto sa enerhiya, imprastraktura, at teknolohiya—hindi lamang sa Pilipinas kundi pati sa iba’t ibang rehiyon ng mundo.

Ang balak daw ni Marcos ay magtatag ng isang Asian Economic Alliance Fund, na layuning tulungan ang mga bansang naghihirap sa pamamagitan ng pautang na may mababang interes—isang hakbang na, kung totoo, ay maaaring baguhin ang balanse ng kapangyarihan sa ekonomiya ng Asya. Ngunit dito nagsimula ang takot ng ilang mga dayuhang bansa.

Ayon sa isang diplomat na hindi pinangalanan, “Kapag naging matagumpay ang plano ni Marcos, mawawala ang kontrol ng ilang malalaking ekonomiya sa mga bansang umaasa sa kanila. It’s a threat to the established world order.”

Sa madaling sabi, kung ang Pilipinas ay magiging sentro ng bagong pondo, maraming bansa ang mawawalan ng impluwensya. Ang ilan ay nagsabing ito ay “economic nationalism in disguise”—isang paraan ng Pilipinas upang kontrolin muli ang sariling yaman, na noon ay sinasabing ninakaw ng mga banyaga sa pamamagitan ng utang at patakarang kolonyal.

May mga dokumentong lumabas kamakailan na umano’y naglalaman ng mga pirma ng ilang international financial institutions na nagsasabing handa silang makipagtulungan sa proyektong ito, basta’t mapatunayan na legal at tunay ang pondo. Ang ilan naman, gaya ng mga bansa sa Kanluran, ay tahasang tinutulan ang inisyatibong ito.

“Hindi namin nais na muling magkaroon ng shadow economy na posibleng magamit sa political influence,” sabi ng isang European finance minister. Ngunit para sa mga Pilipino, ito ay pagkakataon para muling bumangon.

Sa mga panayam sa mga lokal na ekonomista, sinasabing kung maging totoo ang Marcos Wealth Reinvestment Plan, maaaring magbago ang posisyon ng Pilipinas sa pandaigdigang merkado. Hindi na ito titingnan bilang maliit na bansa sa Timog-Silangang Asya, kundi bilang isa sa mga pangunahing manlalaro sa ekonomiya ng rehiyon.

Ngunit hindi maikakaila na maraming katanungan pa rin ang bumabalot dito. Saan nga ba talaga nanggaling ang kayamanang ito? Totoo bang mula ito sa mga gintong deposito at mahahalagang ari-arian na itinago noong panahon ng digmaan? O ito’y kathang-isip lamang na ginagamit upang makakuha ng suporta mula sa masa?

Sa mga nagdaang linggo, may mga ulat na ilang mga ahensya ng dayuhan ang nagsimulang magsagawa ng imbestigasyon tungkol sa mga lumang trust accounts na konektado sa mga bangko sa Switzerland, Hong Kong, at Singapore. Ang nakakagulat, may ilan umanong aktibong account na biglang nagpakita ng galaw matapos ang ilang dekada ng katahimikan—isang indikasyong may gumagalaw sa likod ng mga lihim na pondo.

Samantala, sa loob ng bansa, hati ang mga Pilipino. May mga naniniwala na dapat gamitin ang yaman na iyon para sa mga proyekto ng gobyerno: pabahay, edukasyon, at kalusugan. Ngunit may iba namang nagsasabing dapat munang linawin ang legalidad at pagmamay-ari ng mga nasabing pondo bago ito galawin.

Isang propesor mula sa University of the Philippines ang nagsabi: “Kapag nagtagumpay ang proyektong ito, maaaring baguhin ni Marcos Jr. ang mukha ng ekonomiya ng bansa. Ngunit kapag nagkamali siya, posibleng sumabog ito sa kanyang administrasyon at magdulot ng krisis sa kredibilidad.”

Sa kabila ng lahat ng ingay, tahimik lamang si Pangulong Marcos Jr. Sa isang maikling pahayag, sinabi niya: “We are studying everything carefully. The Filipino people deserve to know the truth, and the world must understand that we are ready to stand on our own.”

Ngunit sa mga mata ng mga dayuhang bansa, ang katahimikan na iyon ay mas nakakatakot kaysa sa anumang pahayag. Dahil kung totoo ang sinasabing kayamanan, at kung handa na itong gamitin, maaaring magsimula ang isang bagong yugto ng kapangyarihan sa Asya—isang yugto na pinamumunuan ng Pilipinas.

At kung mangyayari iyon, hindi kataka-taka kung bakit maraming bansa ang kinakabahan sa “plano ni Marcos.”