Pagkatao ng Sampaguita Vendor, Pinangangalagaan ng Pulisya—Ngunit Isang Butas ang Nagbunyag ng Mas Malalim na Lihim

Sa mundo kung saan ang simpleng kabuhayan ay madalas na nagiging biktima ng sistematikong pang-aapi, isang kwento ang umalingawngaw sa social media at mga balita—ang kwento ng isang simpleng sampaguita vendor na tila inosente, protektado pa nga ng mga pulis, ngunit sa kalaunan ay nakitaan ng butas ang kanyang pagkatao.

Simula ng Kwento

Sa harap ng isang simbahan sa Maynila, araw-araw ay makikita si Aling Lorna, 56 taong gulang, nagtitinda ng mga sampaguita habang hawak-hawak ang rosaryo. Palangiti siya, magalang, at laging sinasabi sa mga parokyano:
“Ma’am, Sir, bili na po ng sampaguita, para sa dasal ninyo.”

Dahil sa kanyang kabaitang taglay, naging paborito siya ng mga tao sa lugar. Sa katunayan, ilang ulit na rin siyang pinagtanggol ng mga pulis sa presinto nang mayroong umaaligid na mga tambay o magnanakaw. Para sa marami, si Aling Lorna ay isang modelo ng marangal na hanapbuhay.

Ngunit ang lahat ay nagbago matapos ang isang insidenteng hindi inaasahan.

Isang Gabing May Nalantad

Isang gabi, habang nagsasagawa ng routine patrol ang mga tauhan ng barangay at pulisya malapit sa simbahan, napansin nilang tila may palihim na transaksyon sa gilid ng poste kung saan madalas nananatili si Aling Lorna. Agad nilang sinundan ito, at laking gulat nila nang makita ang isang misteryosong lalaking nakasuot ng hoodie na may iniabot sa kanya.

Agad silang lumapit at inusisa si Aling Lorna.

“Inay, ano ‘yan?” tanong ng isang opisyal.

“Ay, wala po ‘yan. Sukli lang po ‘yan sa binili niyang bulaklak.” sagot ni Aling Lorna, nanginginig ang boses.

Ngunit nang buksan ng pulis ang maliit na bag na dala ni Aling Lorna, tumambad ang ilang balot ng hinihinalang shabu, ilang cellphone SIM cards, at listahan ng mga numero at pangalan.

Proteksyon o Pagkunsinti?

Sa imbestigasyon, lumabas na matagal nang may ulat na ginagamit ang ilang sampaguita vendors bilang courier ng ipinagbabawal na gamot—hindi lang sa Maynila kundi sa ilang bahagi rin ng Kamaynilaan. Ngunit ang mas nakakabigla ay ang koneksyon umano ni Aling Lorna sa ilang pulis, kung kaya’t tila naipagtatanggol siya lagi tuwing may nagrereklamo.

Ayon sa insider mula sa kampo ng pulisya, may iilang opisyal na kilala umano si Aling Lorna hindi lamang bilang vendor kundi bilang “asset” o tagapaghatid ng impormasyon tungkol sa mga kilos ng iba pang mga ‘mas malalaking isda’ sa ilalim ng illegal drug trade.

“Ginagamit siya bilang mata sa kalye. Kaya malakas siya sa ilang opisyal,” pahayag ng isang hindi nagpapakilalang pulis.

Ngunit tanong ng publiko—kung asset nga siya, bakit may droga sa kanyang pag-aari?

Lumalalim na Butas sa Imahe ng Inosente

Unti-unti nang nagsalita ang ilang taong dati’y tahimik. Ayon sa isang dating vendor:
“Matagal na naming alam na hindi lang bulaklak ang binebenta ni Aling Lorna. Pero natatakot kami magsumbong kasi protektado siya.”

May nagsabing tuwing madaling araw, may motor rider na dumadaan at may ibinibigay na maliit na pakete kay Aling Lorna. Sa umaga, tila normal lang ang lahat.

Ang masaklap, ilang menor de edad na vendor rin ang nadawit—pinaniniwalaang ginagamit upang maghatid ng mga pakete kapalit ng maliit na bayad.

Umiiyak ang Puso ng Bayan

Sa social media, hati ang opinyon ng publiko. May ilan na naniniwala pa rin kay Aling Lorna, sinasabing baka napilitang pumasok sa mundo ng ilegal dahil sa kahirapan.

“Baka ginamit lang siya. Hindi natin alam ang buong kwento. Matanda na siya, baka may nangikil,” ayon sa isang netizen.

Ngunit ang iba nama’y galit na galit.

“Marami sa amin naghihirap din pero di kami nagbebenta ng droga. ‘Wag natin gawing palusot ang kahirapan.”

Nag-viral pa ang isang larawan ni Aling Lorna na umiiyak habang nakaposas, habang pinapainom ng tubig ng isang babaeng pulis. Caption ng netizen:
“Ang vendor na minahal ng bayan, tinaga ng katotohanan.”

Pulisya: Maglilinis Kami ng Hanay

Ayon sa hepe ng presinto, sisiguraduhing walang makakalusot sa imbestigasyon.

“Kung totoo ngang may pulis na nagkakanlong sa kanya o kumukunsinte, mananagot sila. Hindi tayo pwedeng magkaroon ng dalawang mukha sa batas,” ani P/Lt. Col. Ernesto Jimenez.

Ang Masakit na Realidad

Ang kaso ni Aling Lorna ay sumasalamin sa mas malalim na problema sa ating lipunan:

Ang kahirapan na nagtutulak sa ilan na pumasok sa ilegal.

Ang sistemang dapat nagpoprotekta sa tao pero minsang nagagamit pa sa katiwalian.

Ang pagkawala ng tiwala ng mamamayan sa kapulisan dahil sa mga protektadong indibidwal.

May Pag-asa Pa Ba?

Habang patuloy ang imbestigasyon, inilipat sa kustodiya si Aling Lorna at sasailalim sa psychiatric evaluation at counseling. May mga grupo na rin ng abogado ang nag-aalok ng tulong upang matiyak na patas ang paglilitis.

“Kahit pa may pagkakamali, dapat ay may due process. Karapatan pa rin niyang ipagtanggol ang sarili,” ayon sa Free Legal Assistance Group.

Sa Huli…

Hindi natin agad masasabi kung inosente nga ba si Aling Lorna, biktima ng sistema, o sadyang isa sa mga tumanggap ng alok kapalit ng kaginhawaan. Ngunit isang bagay ang malinaw: ang imahe ng ‘simpleng tindera ng sampaguita’ ay hindi palaging kasing bango ng kanyang paninda.

Ang taong akala mong inosente, maaaring may tinatagong sikreto.
At ang sistemang dapat ay proteksyon, baka siya ring dahilan ng pagbagsak.

Kung gusto mong makabasa ng mas marami pang ganitong investigative-style content sa wikang Filipino, sabihin mo lang—handa akong gumawa pa para sa’yo!