NAGULAT ANG LAHAT! WALA SA UTAK NG MGA KRITIKO, PATI AKO, NA GAGAWIN NI PBBM ITO?!

 

Kung may isang bagay na siguradong kayang magpasabog ng usapan sa social media, ito ‘yung balitang akala ng marami ay “puro salita lang”… tapos biglang may konkretong pirmahan na naganap sa Malacañang. At ito ang eksaktong nangyari sa sinasabing bagong hakbang ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. na ngayon ay pinag-uusapan mula palengke hanggang opisina, mula mga motorista hanggang mga nanay na nagbibilang ng barya para sa bigas.

Sa isang video na kumalat online, isang narrator ang halos hindi makapaniwala sa narinig niya: “Pati ako sobrang nagulat… laki ang mata ko… hindi ko akalaing totoo ito.” Kung iisipin, marami na rin kasing Pilipino ang napagod sa mga pangako. Sa bawat “ibaba natin,” “aayusin natin,” “tutugunan natin,” palaging may kasunod na “pero…”

Kaya noong lumabas ang usapin tungkol sa walong petroleum service contracts at pati hydrogen exploration contracts, biglang nagbago ang timpla. Hindi ito basta “statement.” Hindi ito basta “press release.” Sa kwento ng video, ito ay pirmahan ng mga kontratang may layuning sumugal sa mas malalim na usapin: energy security at kung paano raw maaaring maapektuhan nito ang ekonomiya, presyo ng bilihin, pamasahe, at kuryente.

At doon na nagsimula ang pagkabigla.

“GALIT NA GALIT NA SIYA SA KAHIRAPAN”

Iyan ang linya na umagaw ng atensyon. Hindi raw galit sa tao, kundi sa kahirapan. Sa isang banda, matapang pakinggan. Sa kabila, mapangahas din. Kasi sa Pilipinas, ang “galit sa kahirapan” ay hindi sapat kung walang kasunod na sistema, plano, at resulta.

Pero ayon sa pahayag na binanggit sa video, ang mga kontratang ito raw ay bahagi ng “continued effort to attain greater energy security and therefore economic stability and self-reliance.” Isang pangungusap na teknikal pero mabigat ang ibig sabihin kapag isinalin sa pang-araw-araw:

Kapag mahal ang langis, mahal ang pamasahe.
Kapag mahal ang pamasahe, mahal ang bilihin.
Kapag mahal ang bilihin, mas lalong mabigat ang buhay.

At kung ganyan ang cycle, ang tanong: paano ito puputulin?

BAKIT BIGLANG TUMINDI ANG USAPAN?

 

Kasi sa video, may sinabi ring hindi maiiwasang magpa-react ang marami: matagal nang pangako ang ₱20 kada kilo ng bigas, pero hindi raw ito nangyari. Kaya kahit anong ganda ng mga pirma at kontrata, may mga tao pa ring magtatanong:

“Okay, may energy plan… pero kailan mararamdaman ng ordinaryong tao?”

At dito naging “explosive” ang narrative: ipinipinta ang eksena na parang turning point. Parang sinasabi: “Kung dati puro plano, ngayon kontrata na.” Sa mundo ng politika, malaki ang diperensya ng “plano” sa “kontrata,” pero alam din ng tao na may mas malaking diperensya ang “kontrata” sa “aktwal na epekto.”

Kaya ang mga netizen, dalawang kampo agad:

Kampo A: “Sa wakas, gumagalaw.”
Kampo B: “Kontrata pa lang ‘yan. Hintayin natin ang resulta.”

At syempre, may pangatlo: ‘yung kampong “ano na naman ‘to?” na puno ng pagod at pagdududa.

ANG WALONG KONTRATA: ANO RAW ITO?

 

Ayon sa kwento sa video, walong petroleum service contracts ang ipinresenta o pinirmahan. Binanggit din na may posibleng investments at proyekto sa iba’t ibang lugar: mula Sulu Sea area, Cagayan, Cebu, Palawan, hanggang Central Luzon, at iba pa. Ang mensahe: hindi lang Metro Manila, hindi lang Luzon, kundi buong bansa ang sinasabing isasama sa direksiyon ng pag-angat.

Kung susundin ang logic ng video, ang pag-explore ng oil at energy sources ay para raw hindi palaging umaasa ang bansa sa imported oil. May binanggit pang porsyento sa video na halos lahat ng petroleum ay galing abroad, kaya kapag tumaas ang presyo sa world market, tayo ang unang nasasaktan.

At dito pumapasok ang “big idea” na gustong iparamdam:
Kung may local exploration at energy projects, puwedeng mabawasan ang pagdepende, at posibleng lumakas ang stability.

Pero syempre, may kaakibat na tanong ang ganitong usapin: Gaano katagal bago ito magbunga? Ano ang safeguards? Sino ang mananagot kung pumalpak?

“HYDROGEN? SA PILIPINAS? NGAYON?”

 

Ito ang part na talagang nagpaangat ng kilay ng marami.

Sa video, binanggit ang hydrogen exploration bilang “clean, zero-carbon” energy na sinasabing pinapasok ng bansa. May pahayag pang “Hydrogen holds immense promise for our country and for the world.” Kung titignan, ang hydrogen energy ay usaping pang-future. Pangmatagalan. Pang-teknolohiya. Kaya kapag narinig ito sa konteksto ng Pilipinas, natural lang na may magulat at may magtanong.

Sa kwento, ang hydrogen contracts ay inilalarawan na parang pagpasok sa global race ng clean energy. Isang “hindi natin inaasahan” na direksiyon, lalo na sa mga taong sanay marinig ang bansa sa usaping krisis at import dependence.

At dito rin gumana ang dramatic hook:
“Akala mo fake news… pero nangyari na nga.”

MAY BARMM PA SA USAPAN: BAKIT MAHALAGA?

Isa pang linya sa video na binigyan ng diin ay ang pagbanggit sa Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) sa konteksto ng co-managed petroleum projects. Ang framing: hindi lang ekonomiya, kundi “inclusion,” at posibleng “bagong simula” para sa mga lugar na matagal nang naiiwan.

Kapag ganito ang message, mabilis itong tumama sa dalawang emosyon:

pag-asa na “baka may bagong trabaho,” at
ideya na “baka may bagong pagkakaisa.”

Pero sa kabilang banda, may mga magtatanong din:
Paano ang transparency? Paano ang seguridad? Paano ang community consent?

Dahil kapag natural resources ang pinag-uusapan, hindi lang kita at trabaho ang usapin. Kasama d’yan ang tiwala.

ANG “KRITIKO MAGPAPAKUMBABA” NARRATIVE

 

Sa video, may matapang na banat: “Ang mga kritiko magpapakumbaba na lang.” Ito ‘yung tipong linyang siguradong papatok sa fanbase, pero siguradong magpapainit din ng diskusyon.

Kasi ang kritiko, hindi ‘yan mawawala. Kahit anong administrasyon. Kahit sinong lider. Ang tanong: May sagot ba sa kritisismo? O puro “tingnan n’yo, kumikilos kami,” habang ang publiko ay naghihintay ng resulta?

At doon sumasabit ang core challenge:
Sa Pilipinas, madaling magpa-hype. Mahirap magpatunay.

ANG BIGAS, ANG KURYENTE, AT ANG SIKMURA

 

Hindi aksidente na binalik sa video ang usapin ng ₱20 bigas. Kasi ito ang sukatan ng marami: hindi kontrata, hindi speech, hindi ceremony. Kundi kung kaya bang gumaan ang buhay sa palengke, sa jeep, sa meralco bill, sa pang-araw-araw.

Kaya kahit sinasabing “energy security,” ang tunay na hinahabol ng ordinaryong Pilipino ay:

mas mura o mas stable na presyo,
mas maraming trabaho na hindi paasa,
mas maayos na sistema na hindi nadudumihan ng anomalya.

Kung magtatagumpay ang mga hakbang na ito, sasabog ang suporta.
Kung hindi, sasabog ang galit.

BAKIT NAKAKAGULAT KAHIT PARA SA IBA?

 

Dahil ang framing sa video ay parang ito ang “moment” na pinaghihintay ng marami: mula sa pangako papunta sa pirma. Mula sa salita papunta sa hakbang. Mula sa “baka” papunta sa “sige, subukan natin.”

Pero hindi rin maiiwasan ang reality check: ang pirmahan ay simula pa lang. Ang tunay na laban ay nasa implementation, transparency, at kung talagang may mararamdaman ang tao.

ANG HULING MENSAHE: PAG-ASA, PERO MAY TANONG

Sa dulo, ipinipinta ng video ang isang mas malalim na mensahe: na habang gumagalaw ang plano ng bansa, huwag kalimutan ang pananampalataya, pag-asa, at tibay ng loob. Sa totoo lang, ito rin ang dahilan kung bakit malakas ang ganitong content: halo ng politika, pang-araw-araw na hirap, at emosyonal na panawagan.

Pero kahit gaano ka-dramatic ang narrative, may isang tanong na hindi pwedeng takasan:

Kailan ito mararamdaman ng tao?

Kasi kung ang layunin ay “bagong Pilipinas,” ang test niyan hindi sa camera.
Nasa palengke.
Nasa terminal.
Nasa electric bill.
Nasa trabaho.
Nasa hapag-kainan.

At kung sakaling totoo ngang ang hakbang na ito ang simula ng mas malawak na pagbabago, isang bagay ang sigurado: hindi lang kritiko ang magugulat.

Lahat.