Ang Imposibleng Tulay: Sa Likod ng Proyektong Marcos na Nagbigay-Sigla sa Buong Mundo

Isang Proyektong Laban sa Oras: Pagkakakilanlan, Pagtatalo, at Misteryo

Habang ang mga mata ng mundo ay nakatutok sa mga maiinit na isyung pampulitika sa Pilipinas, isang proyekto ang lihim na umuusad, na may kakayahang baguhin ang kasaysayan ng bansa. Sa ilalim ng pamumuno ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., isang proyekto na tinatawag na Tatak Marcos Bridge ang nagsimula—isang dambuhalang tulay na tatawid mula Luzon patungo sa mga isla ng Pilipinas, at ayon sa mga inhinyero, magiging pangalawa sa pinakamahabang tulay sa buong mundo. Ngunit sa kabila ng mga magagandang pangako at kahanga-hangang plano, marami ang nagtataka: Ano ba ang nangyayari sa likod ng proyektong ito? Puno ba ng mga misteryo, kasinungalingan, at kapakinabangan sa mga Marcos ang pagtatayo ng tulay na ito?

Isang Proyekto na Walang Pagtutol

Sa unang tingin, mukhang isa lamang ito sa mga proyekto sa ilalim ng “Build Better More” initiative ng gobyerno—isang pahayag na tila normal at inaasahan. Ngunit ilang linggo lamang matapos magsimula ang konstruksyon, nagsimulang mapansin ng mga mamamahayag at mga eksperto ang mga kakaibang detalye. Walang mga dokumento ng tender na inilabas sa publiko. Walang mga malalaking international consortium na kumilala sa kontrata. Ngunit, sa mga satellite images, malinaw na may mga kargamento na dumadating sa site. Pagtanaw mula sa kalangitan, mga pier at kagamitan na parang sumulpot mula sa wala, at mga manggagawa sa site na ininterbyu nang anonymously ay nagsabi na ang operasyon ay tila “mas malapit sa isang misyon ng militar kaysa sa isang proyekto ng konstruksiyon.”

Ang mga alingawngaw ay nagsimulang kumalat na ang plano ng tulay ay batay sa isang disenyo na orihinal na isinagawa noong dekada 1970, nang si Ferdinand Marcos Sr. ay presidente. Ayon sa isang anonymous na inhinyero, nakita nila ang mga dokumento na may tatak ng yumaong diktador. “Parang kami ay nagtatapos ng isang proyekto na sinimulan niya limampung taon na ang nakakaraan,” sabi niya.

Pinagmumulan ng Pondo: Isang Lihim na Yaman?

Ang opisyal na badyet para sa proyektong ito ay ₱480 bilyon, ngunit may mga nagsasabi na ang totoong halaga nito ay maaaring lumampas sa ₱1.2 trilyon. Isang astronomikal na halaga na walang malinaw na pinagmulan ng pondo. Hanggang ngayon, hindi pa inilalabas ng Department of Budget and Management ang kumpletong detalye ng pondo, at ang mga kilalang international lending organizations tulad ng ADB, JICA, at World Bank ay tumangging makialam. Sa kabila nito, nakikita na ang mga dayuhang kagamitan at materyales ay ginagamit sa konstruksyon.

Saan nga ba nanggagaling ang pondo? Ang isang teorya na umiikot sa mga political at financial circles ay may kinalaman sa isang tinatawag na “legacy funds”—isang terminolohiya na tumutukoy sa mga yaman na nauugnay sa pamilya Marcos. Ayon sa isang whistleblower mula sa Bureau of Treasury, isang “private sovereign fund” ang na-activate noong nakaraang taon sa ilalim ng isang code name na Project Maharlika—isang oras na tumutugma sa unang hakbang ng proyektong tulay.

Ang mga opisyal mula sa Palasyo ng Malacañang ay hindi nagbigay ng pahayag patungkol dito, at nang tanungin kung may kinalaman ba ang pribadong yaman ng pamilya Marcos, ang isang senior official ay nagsabi lamang: “Hayaan nyo na ang resulta ang magsalita.”

Ang Malupit na Aksyon sa Gabi

Isa sa mga pinaka nakakabahalang detalye ay ang mga ulat hinggil sa mga hindi rehistradong maritime shipments. Ayon sa mga residente malapit sa staging area sa Cavite at Batangas, may mga “dayuhang barko” na dumarating sa gabi at nag-a-unload ng mga container na may tanging nakasulat na “METALIS.” Tumanggi ang mga lokal na awtoridad na magbigay ng komento.

Isang mangingisda ang nagkuwento ng mga eksena sa gabi: “Walang ilaw, walang markings, mga cranes lang ang gumagalaw nang tahimik. Kapag tinangkang lumapit, inaatake kami ng mga security boat.”

Ang mga investigative journalists na nagtalaga ng oras upang maghanap sa customs logs ay nakatagpo ng isang nakakagulat na bagay: Ang mga tala ng mga gabi ng pagpapadala ay walang laman. Isa pang insider mula sa Senado ang nagbunyag na ang mga “national security exemptions” ay ipinagkaloob para sa mga imports na may kaugnayan sa proyektong tulay. Bakit kailangan ng ganitong lihim para sa isang proyektong tulad ng tulay?

Pagtatago sa Likod ng Megastruktura

Habang ang mga plano para sa tulay ay patuloy na sumusulong, may mga palihim na alalahanin mula sa mga miyembro ng gabinete. Ayon sa mga nagsasalita sa ilalim ng rekord, ang proyekto ay pinangangasiwaan na parang “isang parallel government project—na sagutin lamang sa isang pamilya.” Ang mga kritiko ay nag-aalala na ang tulay ay magiging isang simbolo ng politika, isang dambuhalang istruktura na pinondohan hindi ng buwis o mga pautang mula sa banyagang bansa, kundi mula sa mga lihim na yaman ng pamilya Marcos.

Para sa mga tagasuporta, ang proyekto ay isang pagkakataon na muling magtagumpay ang vision ng pamilya Marcos. “Ito na ang moment na buo na ang pangarap ng Marcos,” ayon sa isang politikal na kaalyado. “Matapos ang mga dekada ng pangungutya, ngayon, makikita nila kung anong kayang buuin ng mga pangarap na iyon.”

Ang Pagbalik ng mga Echos ng Nakaraan

Ang mga historian ay nagsasabing si Ferdinand Marcos Sr. ay may obsesyon sa mga monumental na proyekto, tulad ng Bataan Nuclear Power Plant at San Juanico Bridge—mga proyekto na naging simbolo ng tagumpay at mga kontrobersya. “Ang anak ay tinatapos ang kwento ng ama,” ayon sa isang political sociologist mula sa UP Diliman. “Ang tanong ngayon: ito ba ay pagtubos—o paulit-ulit na pagkatalo?”

Habang ang konstruksyon ay patuloy na umaabot sa mga buwan, may mga tanong na hindi pa nasasagot. Bakit ang ilang bahagi ng konstruksyon ay pinangangasiwaan ng isang kumpanya na hindi makikita sa mga pampublikong rekord ng kumpanya? Bakit ang mga internasyonal na tagamasid ay tinatanggihan ng access sa site, kahit na ipinagmamalaki ang proyektong ito bilang transparent? Bakit ang Japan at China—mga tradisyonal na kasosyo sa imprastruktura—ay biglang umatras mula sa bidding nang walang paliwanag?

Isang Tulay na Nag-uugnay ng Nakaraan at Kasalukuyan

Sa ngayon, ang administrasyong Marcos ay nagpapatuloy na tahimik at may kumpiyansa, ipinagpapalagay na ang tulay ay magdadala ng pambihirang konektividad at oportunidad sa trabaho. Ngunit sa ilalim ng kanilang opisyal na optimismo, may mas malalim na kuwento—isang kuwento ng legasiya, lihim, at ang manipis na linya sa pagitan ng pangarap at alamat.

Ang tanong na nag-uukit ng mga huling salita: Kapag natapos ang tulay at nagsanib ang dalawang pampang, anong kasaysayan ang isusumpa nito? At anong halaga ang ibabayad sa nakaraan para makarating sa hinaharap?