Isang Mapait na Kuwento ng Sakripisyo, Pangarap, at Kalupitan: Ang Buhay at Trahedya ni Daphney Nakalaban

Hindi bago sa mga Pilipino ang kwento ng pangingibang-bansa upang makahanap ng mas magandang buhay. Bawat OFW (Overseas Filipino Worker) ay nagdadala ng pag-asa, pangarap, at pangakong babalik para sa kanilang pamilya. Ngunit sa likod ng maraming kwento ng tagumpay, may mga trahedyang hindi inaasahan—tulad ng nangyari kay Daphney Nakalaban.

Ang Buhay ni Daphney: Anak, Ina, at Bayani

Lumaki si Daphney sa isang payak ngunit masayang pamilya sa Molave, Zamboanga del Sur. Isa siya sa siyam na magkakapatid, pinalaki sa isang simpleng bahay na puno ng tawanan, kwento, at mga pangarap ng pamilya.

Bata pa lamang, kilala na si Daphney sa kanyang kasipagan at malasakit sa pamilya. Hindi siya naging pabigat, at natutunan na niya ang bigat ng responsibilidad. Natutunan niyang mangarap hindi lang para sa sarili kundi lalo na para sa kanyang anak, na naging sentro ng kanyang mundo matapos siyang iwan ng ama nito.

Paglalakbay Palayo, Para sa Pamilya

Dahil sa paniniwalang limitado ang oportunidad sa Pilipinas, nagpasya si Daphney na magtrabaho sa ibang bansa. Noong 2017, lumipad siya papuntang Jordan bilang kasambahay. Dalawang taon niyang tiniis ang pagod, homesickness, at lungkot, lahat ay para masuportahan ang pamilya at anak.

Noong 2019, lumipat siya sa Kuwait para makahanap ng mas mataas na kita. Sa simula, maayos ang kanyang trabaho; patuloy siyang nakikipag-ugnayan sa pamilya at regular ang pagpapadala ng pera. Ngunit makalipas ang ilang taon, napansin ng kanyang mga mahal sa buhay na unti-unti na siyang lumalayo—mas madalang siyang magpadala ng mensahe, at tila nawawala ang dating sigla sa kanyang boses.

Ang Biglaang Katahimikan

Oktubre 2024, natapos ang kontrata ni Daphney sa kanyang unang amo. Sa halip na umuwi, nalaman ng pamilya na lumipat siya sa panibagong employer. Sinabi niyang uuwi siya sa Pasko para sorpresahin ang anak at mga kapatid. Ngunit nauwi ang sorpresa sa bangungot.

Matapos ang kanyang huling mensahe, tuluyan na siyang nawala. Walang tawag, walang update, at tumigil ang kanyang social media. Isang buwan ang lumipas—walang balita.

Ang Malagim na Balita

Disyembre 31, 2024—sa halip na salubungin ang Bagong Taon, nakatanggap ang pamilya Nakalaban ng tawag mula sa Overseas Workers Welfare Administration (OWWA). Patay na si Daphney.

Ang pinakamasakit? Natagpuan ang kanyang naaagnas na katawan sa bakuran ng huling employer sa Kuwait. Hindi siya basta namatay—pinaslang siya. Parang basura, inilibing nang walang paalam sa kanyang pamilya, na ilang buwang nabubuhay sa pangamba.

Ang Panawagan ng Hustisya

Agad inaresto ng awtoridad sa Kuwait ang employer ni Daphney, si Jara Jasem Abdulgani, kasama ang tatlong iba pang sangkot umano sa krimen. Tumanggi siyang magsalita, ngunit lumabas sa imbestigasyon na may kasaysayan ng pananakit si Abdulgani. Ayon sa ulat, isang dating kasintahan niyang Pinay ang naunang pinaslang.

Lalong nagngitngit ang publiko nang malaman na posibleng tinangkang itago ang krimen. Ayon sa report, nag-file pa ng “missing person” report ang employer ni Daphney ilang linggo matapos ang krimen—pinaniniwalaang panakip lamang.

Ang Sakit ng Kafala System

Muling nabuksan ang isyu ng kafala system sa Middle East—isang sistema na nagbibigay ng labis na kapangyarihan sa mga amo ng OFW. Sa ilalim nito, hindi maaaring lumipat ng trabaho o umuwi sa Pilipinas ang isang domestic worker nang walang pahintulot ng employer. Maraming OFW ang nagiging biktima ng pang-aabuso, pananakit, at sa pinakamasamang kaso, pagpatay.

Hindi Nag-iisa si Daphney

Hindi siya nag-iisa. Bago siya, may mga sumunod na parehong malagim na kapalaran:

Jeanelyn Villavende, 26, South Cotabato – binugbog at pinaslang ng amo sa Kuwait (2019).

Joanna Demafelis, 29, Iloilo – natagpuan sa freezer ng employer sa Kuwait (2018).

Constancia Lago Dayag, 47, Isabela – inabuso at namatay sa ospital (2019).

Julbe B. Ranara, 34, buntis – sinunog at iniwan sa disyerto (2023).

Lahat sila, kabilang si Daphney, ay nagsakripisyo para sa pamilya, ngunit kapalit ng pangarap ang sariling buhay.

Pagkilos ng Gobyerno

Agad kumilos ang Department of Foreign Affairs (DFA) at Department of Migrant Workers (DMW) sa kaso ni Daphney. Nagpadala ng legal team sa Kuwait at kumuha ng abogado para tiyakin ang hustisya.

Si Cong. Rufus Rodriguez ay naghain ng resolusyon upang imbestigahan ang kaso at alamin kung sapat ang proteksyon ng mga OFW sa ibang bansa.

Hanggang Kailan?

Hanggang kailan magtitiis ang OFW sa ilalim ng mapang-abusong sistema? Hanggang kailan mangangarap ang pamilya na uuwi ang kanilang mahal sa buhay, ngunit bangkay na lang ang babalik?

Sa bawat OFW na nawawala, isang pamilya ang nasisira. Sa bawat pinaslang, isang anak ang naulila, isang ina ang nadurog, isang pangarap ang nilamon ng dilim.

Si Daphney at iba pa ay hindi dapat kalimutan. Paalala sila ng tunay na sakripisyo at pagmamahal sa pamilya. Sa gitna ng ating kalungkutan at pagkabigla, isang bagay ang dapat manatiling malinaw: may dapat managot. May hustisya dapat.

Hindi na dapat maulit pa.