Judge Rehina Alma: Isang Kwento ng Tapang, Integridad, at Hustisya

Noong Abril 2017, isang karaniwang biyahe ang inisip ni Judge Rehina Alma, ngunit nagbukas ito ng isang hindi malilimutang kabanata ng tapang at hustisya. Isang gabi, pauwi siya mula sa isang legal na forum sa Maynila patungong San Rafael, Bulacan. Isang biyahe na tila normal lang para sa isang hukom na sanay na sa bigat ng mga kaso at desisyong kailangang pag-isipan. Ngunit habang binabaybay niya ang madilim na kalsada, isang insidente ang magpapabago sa kanyang buhay at sa sistema ng hustisya sa bansa.

Pinara siya ng dalawang pulis sa kalsada. Sa simula, akala niya ay isang simpleng checkpoint lang ito. Ngunit mabilis na nagbago ang tono ng mga pangyayari. Tinutukan siya ng flashlight, pinababa mula sa sasakyan, at hinarap ng dalawang pulis na puno ng pangmamaliit. “Hindi ka dapat magmaneho mag-isa, babae ka lang,” ang malamig na sambit ng isa sa kanila.

Sa kabila ng pagkakaroon ng kumpletong papeles, tinangka pa siyang akusahan ng overspeeding at kawalan ng lisensya. Ngunit higit pa sa insulta, may kasunod pa—hinihingan siya ng ₱5,000 upang “mapalusot.” Tumanggi siya. Matatag, tahimik. Hindi nila alam na ang kinakausap nila ay isang hukom ng Regional Trial Court.

Dahil sa pagtanggi niyang magbigay ng lagay, siya ay inaresto at dinala sa presinto ng San Rafael. Doon, nakita niya ang masakit na katotohanan — hindi siya nag-iisa. Marami pa siyang nakitang mga ordinaryong tao — mga drayber, kabataan, at mga manggagawa — na basta na lang hinuhuli at kinikilan ng mga pulis.

Doon nagsimula ang kanyang pagbabago. Hindi bilang hukom, kundi bilang saksi sa hindi makatarungang sistema. Nakita ni Judge Rehina kung paanong ang batas na dapat magbigay proteksyon ay ginagamit na laban sa mga inosente. Nakinig siya sa bawat kwento ng mga nakakulong: gawa-gawang kaso, sapilitang panghihingi ng pera, at maling paratang.

Matapos siyang makalaya dahil sa tulong ng kanyang kapatid na abogado, hindi niya tinapos ang kanyang kwento roon. Alam niyang hindi siya pwedeng manahimik. “Kung ako na isang hukom ay pwedeng abusuhin, paano pa kaya ang mga taong walang laban?” sabi niya sa isang panayam makalipas ang ilang linggo.

Mula roon, nagsimula ang tahimik ngunit matinding operasyon. Sa tulong ng National Bureau of Investigation (NBI), nagsagawa sila ng covert mission upang makakalap ng ebidensya laban sa mga tiwaling pulis. Isang bagitong pulis na si PO2 Edgardo Silayan ang naging susi sa imbestigasyon—isang lalaking sawang-sawa na sa katiwalian ng sarili niyang hanay.

Ibinunyag ni Silayan ang lahat: mayroong “quota system” umano sa istasyon na pinamumunuan ni Police Chief Vicente Ramos. Araw-araw, kailangan may “huli,” at kung wala, kailangan mag-imbento ng kaso. Ang perang kinokolekta mula sa mga motorista ay pinaghahati-hatian, at ang pinakamalaking bahagi ay napupunta sa opisina ni Ramos.

Ang imbestigasyon ng NBI ay nagbukas ng matitinding ebidensya: mga listahan ng mga kinikilan, mga audio recording ng usapan tungkol sa lagay, at video ng aktuwal na panghuhuli. Noong Agosto 2017, sinalakay ng NBI ang istasyon ng San Rafael at inaresto ang mga pulis na sangkot sa extortion. Sa opisina ni Ramos, natagpuan ang mahigit ₱500,000 na cash, nakatago sa isang vault, na pinaniniwalaang mula sa mga biktima.

Ngunit ang tunay na drama ay nangyari sa korte. Nang dumating ang araw ng paglilitis, ang mga akusadong pulis, na dating may kapangyarihan, ay tumayo sa harap ng hukuman. Si Judge Rehina, ang babae na minsan nilang tinawag na “babae lang,” ay siya na ngayong nagtatakda ng kanilang kapalaran. Sa harap ng mga akusado, hindi siya nagalit o nagmalaki. Sa halip, tahimik at matatag niyang sinabi, “Ang batas ay hindi sandata upang manakot. Ito ay dapat panangga ng mga naaapi.”

Matapos ang ilang buwan ng paglilitis, lumabas ang hatol: guilty. Si Ramos at ang kanyang mga pangunahing kasamahan ay nahatulan ng 25 taon na pagkakakulong dahil sa extortion, grave misconduct, at serious illegal detention. Tinanggal din sila sa serbisyo.

Sa huling sandali ng paglilitis, tumingin si Judge Rehina sa mga dating abusado sa harap niya. Hindi siya nagalit, hindi rin nagmalaki. Sa halip, tahimik ngunit mariin niyang sinabi: “Ang batas ay hindi sandata para manakot. Ito ay dapat panangga ng mga naaapi.”

Paglabas ng korte, sinalubong siya ng mga dating biktima. May mga luha sa kanilang mga mata, ngunit ngayon, hindi na iyon luha ng takot — kundi luha ng pag-asa. Para kay Judge Rehina, iyon ang tunay na hustisya: hindi lang para sa kanya, kundi para sa lahat ng ordinaryong mamamayan na matagal nang ninakawan ng boses.

Sa mundo kung saan madalas ay ang mga masama ang nasusunod, pinatunayan ni Judge Rehina na kaya pa ring manaig ang tama—kung may tapang at may puso. Sa huli, ang babaeng minsang inapi ay siya ngayong simbolo ng paninindigan. Isang paalala na ang integridad ay hindi nakabase sa ranggo, kasarian, o kapangyarihan, kundi sa kakayahang tumindig sa gitna ng pang-aabuso at panindigan ang tama, kahit mag-isa.