“Ang Gabi na Nagpayanig sa Davao: Ang Hindi Inaasahang Pag-amin ni Tatay Digong”

Matapos ang ilang buwan ng katahimikan, muling naging laman ng mga balita si dating Pangulong Rodrigo “Tatay Digong” Duterte. Noong gabi ng Nobyembre 4, sa isang pagtitipon sa Davao City na inaasahang magiging simpleng pagdiriwang lamang, nagulat ang lahat nang bigla siyang tumayo sa entablado at nagsalita ng mga salitang nagpayanig sa buong bansa.

“Hindi ko na kaya ang manahimik,” bungad ni Duterte habang tila nanginginig ang boses. Ang mga tao sa paligid ay nagulat — iba’y napahinto sa pagkain, ang iba’y naglabas agad ng kanilang mga cellphone upang i-record ang sandali. Sa likod ng entablado, makikita ang mga mata ni Sen. Bato dela Rosa na tila hindi rin makapaniwala sa mga naririnig niya.

Ayon sa mga saksi, nagsimula ang lahat sa isang simpleng tanong mula sa isang mamamahayag tungkol sa “mga pinagsisihan” ni Duterte sa kanyang termino. Ngunit imbes na umiwas, gaya ng nakasanayan niya, direkta niyang sinagot ito. “Marami akong nagawa na mabigat sa loob ko. Pero may isang bagay akong kailangang aminin bago ako tuluyang manahimik.”

Muling tumahimik ang buong venue. Maririnig lamang ang malalalim na hinga ng mga tao. At doon niya binigkas ang mga salitang nagpabago ng takbo ng usapan sa buong gabi.

“Hindi lahat ng nangyari ay alam ng publiko. May mga taong ginamit ang aking pangalan, ang aking kapangyarihan… at ako man, minsan, ay natahimik dahil sa takot.”

Ang mga katagang iyon ay nagdulot ng matinding reaksyon sa mga dumalo. Ang iba ay napaiyak, ang iba nama’y napasigaw. Isa sa mga cameraman ng lokal na istasyon ang halos mabitawan ang kanyang kagamitan. Sa social media, ilang minuto lamang matapos ang pahayag, nag-trending agad ang hashtag #TatayDigongConfession sa X (Twitter) at Facebook.

Habang patuloy siyang nagsasalita, binanggit ni Duterte ang ilang kilalang pangalan sa politika na umano’y “naging bahagi ng mga desisyong hindi niya ginusto pero napilitan siyang payagan.” Hindi niya binanggit nang direkta kung sino ang tinutukoy, ngunit malinaw sa tono niya na ang mga ito ay may matataas na posisyon sa gobyerno noon.

“Hindi ko sinasabing ako’y malinis,” dagdag niya, “pero ang mga taong nagpapanggap na bayani—sila ang dapat ninyong tanungin.”

Pagkatapos ng kanyang pahayag, mabilis na kumalat ang mga video clip sa iba’t ibang social media platforms. Ang mga komentaryo ay hati—ang ilan ay nagsabing “ito ang unang pagkakataon na nakita nilang emosyonal at totoo si Duterte,” habang ang iba nama’y nagsabing “ito ay isa lamang taktika upang ilihis ang atensyon sa iba pang isyu.”

Ngunit ang pinakanakakagulat ay ang sumunod na nangyari. Ayon sa isang insider mula sa Davao City Hall, matapos ang talumpati, may ilang opisyal mula sa Metro Manila na agad naglakbay patungong Davao upang makipagpulong nang pribado kay Duterte. Wala pang malinaw na detalye kung ano ang napag-usapan, ngunit ayon sa mga nakakita, tila “seryoso at tensyonado” ang atmosphere.

Kinabukasan, naglabas ng maikling pahayag si Sen. Bato dela Rosa na nagsabing, “May mga bagay na hindi pwedeng pag-usapan sa publiko. Pero sana, pagdating ng panahon, maunawaan ng mga tao kung bakit kailangang mangyari iyon.”

Sa gitna ng lahat ng ito, muling nahati ang opinyon ng publiko. Ang ilan ay naniniwalang “may mas malaking kwento” sa likod ng pag-amin ni Duterte, habang ang iba nama’y naniniwala na ito ay “isang pagtatangka upang linisin ang konsensya.”

Sa mga sumunod na araw, maraming lumabas na larawan ni Duterte na tila tahimik, naglalakad mag-isa sa tabing-dagat ng Davao, nakasuot ng simpleng t-shirt at pantalon. Ayon sa mga taong nakakakita sa kanya, madalas daw siyang nakatingin sa malayo, para bang may malalim na iniisip.

“Baka may gustong sabihin pero hindi pa handa,” sabi ng isa sa mga residente. “Ngayon lang namin siya nakitang ganito katahimik.”

Habang patuloy na pinag-uusapan sa buong bansa ang kanyang pahayag, naglabasan din ang iba’t ibang teorya. May mga nagsabing ito ay paghahanda sa isang mas malaking rebelasyon na ilalabas niya sa susunod na linggo. Ang iba naman ay naniniwalang ito ay senyales na si Tatay Digong ay handa nang magsalita tungkol sa mga lihim ng kanyang administrasyon—mga bagay na matagal nang pinagtatakpan.

Sa ngayon, walang kumpirmadong detalye kung ano talaga ang tinutukoy niya noong sinabi niyang “may mga taong ginamit ang aking pangalan.” Ngunit isang bagay ang malinaw—ang bansa ay muling gising, at ang pangalan ni Duterte ay muling bumabalik sa sentro ng pambansang usapan.

Maraming Pilipino ang naghihintay sa susunod niyang hakbang. Maglalabas ba siya ng dokumento? May mga pangalan bang babanggitin sa publiko? O mananatili bang misteryo ang lahat ng kanyang sinabi?

Isang tagasubaybay sa Davao ang nagkomento: “Kung totoo ang lahat ng ito, malaki itong pagbabago sa kasaysayan natin. Kasi kung si Tatay Digong mismo ang nagsabi, sino pa ang hindi maniniwala?”

Habang walang malinaw na sagot sa ngayon, isang bagay ang siguradong totoo: ang gabi ng Nobyembre 4 ay hindi basta makakalimutan ng mga Pilipino. Ang mga salitang binitiwan ni Tatay Digong ay parang apoy na muling nagpasiklab ng mga tanong, emosyon, at pag-asa na baka sa wakas, mabuksan na ang mga katotohanang matagal nang nakatago.