ETO NA! IMEE, PALALAYASIN NA BA TALAGA NG MGA ILOCANO? – ANG KWENTONG NAGPAPAYANIG SA HILAGANG LUZON

Sa loob ng maraming dekada, kilala ang mga Ilocano bilang isa sa mga pinaka-solid na komunidad pagdating sa suporta, tradisyon, at regional na pagkapit-bisig. Ngunit nitong linggo, isang hindi inaasahang unos ang dumating—isang sigaw ng pagkadismaya, galit, at pagod na halos hindi na mailihim. At nasa gitna ng sakunang ito ang isang pangalan na ilang dekada nang bahagi ng politikang Ilocano: Imee.

Hindi pa man umaabot sa publiko ang buong detalye, kumalat na kaagad ang mga bidyo, audio recordings, at screenshots na nagpapakitang tila lumalakas ang kampanya ng ilang residente upang patalsikin ang sinumang itinuturong sanhi ng kanilang paghihinagpis. At dito na nagsimula ang kaguluhan—isang kaguluhang halos hindi na makontrol.

ANG SUMABOG NA UNANG BALITA

Lunes ng umaga nang kumalat ang isang live video mula sa Laoag City. Isang grupo ng kabataan, may hawak na plakard, sumisigaw ng:

“Ayoko na! Tama na! Palalayasin na namin kung kinakailangan!”

Hindi pa malinaw noon kung kanino nakadiretso ang sigaw, pero mabilis itong pinulot ng social media. Sa loob ng 30 minuto, umabot na sa mahigit 200,000 views ang video, at agad itong sinundan ng dose-dosenang komento:

“Kailan pa nawala ang boses ng masa?”
“Kung kami ang naghihirap, kailangan may managot.”
“Hindi na ito ang Ilocos na kilala ko.”

Ngunit ang tunay na pagsabog ay nang lumabas ang isang anonymous post mula sa isang opisyal umano ng lokal na pamahalaan na nagsasabing:

“Hindi lang ito protesta. Ito ay panawagan. At kung hindi kikilos ang nasa taas, kami ang kikilos.”

At doon na nga nabanggit ang pangalan ni Imee—direkta, walang paligoy-ligoy.

ANO BA ANG PINAG-UGATAN NG GALIT?

Sa panayam ng isang lokal na mamamahayag sa grupo ng mga residente, lumabas ang iba’t ibang reklamo:

mga proyektong hindi natuloy,
mga pangakong napako,
at mga patakarang umano’y pumipigil sa pag-asenso ng mga lokal na negosyo.

Isang tindera sa Vigan ang umiiyak na nagpahayag:

“Tatlong buwan na kaming walang kita. Lahat kami umaasa na may tutulong—pero wala. Kaya sino ba ang dapat naming tawagin ngayon?”

Isang drayber naman ang sumagot:

“Hindi na kami natatakot. Kung kailangan naming mag-ingay para mapakinggan, gagawin namin.”

Habang lumalala ang mga hinaing, lalong tumitindi ang pagbibintang sa kung sino ang dapat managot. At sa mga post sa social media, malinaw na isang pangalan ang madalas lumilitaw—na tila naging simbolo ng lahat ng reklamo at galit.

ANG MALAKING PAGTITIPON

Miyerkules ng gabi nang maglabasan ang drone shots ng isang napakalaking pagtitipon sa plaza. Sabi ng mga organizers, higit 40,000 katao ang dumalo—pinakamalaki raw sa kasaysayan ng Ilocos para sa isang protesta.

Tahimik ang karamihan, hawak ang kandila, may nakapaskil na tarp na may nakasulat na:

“ILOCOS DESERVES BETTER.”

Pagkatapos ay may narinig na sigaw na unti-unting lumakas:

“PALAYASIN!”

Hindi ito sigaw ng iilan—ito ay tinig ng libo-libong Ilocano.

ANG KAGULUHAN SA GABI

Bandang 11:47 PM, bigla na lamang nagkaroon ng sigawan at pagtulakan. Mayroong nagsasabing may mga nalulan daw na hindi kilalang grupo na gustong manggulo. May nagsasabing ito raw ay planado. May nagsasabing hindi.

Ngunit ang pinakamalaking katanungan ng gabi ay ito:

“Sino ang nag-utos?”

Walang nakakaalam. Walang gustong umamin. Lahat ay nagtuturuan.

ANG REAKSYON NG MGA LIDER

Kinabukasan, sunod-sunod ang press conference ng mga lokal na opisyal. Ngunit kapansin-pansin—wala ni isa mang nagbigay ng direktang posisyon tungkol sa sigaw ng mga tao. Tila takot ang lahat. Tila may hinihintay pa. Tila may gustong umiwas.

At sa gitna ng katahimikan nilang iyon, mas lalo pang nagngitngit ang mga Ilocano.

Isang lider ng youth movement ang sumigaw sa harap ng camera:

“Kung hindi sila magsasalita, kami ang magsasalita. Kung hindi nila aayusin, kami ang kikilos. At kung kailangan naming palayasin ang dapat palayasin—gagawin namin.”

Ang video ay nag-viral nang walang kahirap-hirap.

ANG MALAKING TANONG: LILISAN BA SI IMEE?

Sa ngayon, wala pang opisyal na pahayag mula sa kampo niya. Tahimik—masyadong tahimik para sa isang taong sanay marinig sa entablado, radyo, at telebisyon.

At dahil sa katahimikang iyon, mas dumadami ang haka-haka:

Umalis na raw siya ng Ilocos.
Hindi raw siya lalabas hanggang hindi humuhupa ang tensyon.
O baka raw may malaki siyang inihahandang tugon.

Ngunit may isang rebelasyong kumakalat ngayon:

“Kung hindi siya magsasalita—baka ang Ilocano na mismo ang magdedesisyon para sa kanya.”

At iyon ang kinatatakutan ng marami.

ANG HULING MENSAHE NG MGA RESIDENTE

Habang patuloy ang ingay, may isang matandang lalaki sa Batac na nagbigay ng pinakamalakas na linya:

“Hindi kami galit. Napagod lang kami. At ang pagod na tao—hindi mo dapat binabalewala.”

CONCLUSION

Habang lumalalim ang gabi at umiinit ang tensyon, iisa ang tanong:
Sa unang pagkakataon ba sa mahabang kasaysayan ng rehiyon, palalayasin ng mga Ilocano ang isang pangalang matagal na nilang sinundan?

Walang may kasiguraduhan.

Pero ang isang bagay ay malinaw:

Ang Ilocos ay nagising—at handa itong magsalita.