MALAKING SIKRETO NI PRRD? KUMAKALAT NGAYON: ANG KONTROBERSIYAL NA NOTEBOOK NA LAHAT AY PINAG-UUSAPAN

Sa huling ilang araw, isang misteryosong kuwento ang unti-unting sumabog sa social media, nagpa-init ng diskusyon sa Facebook, TikTok, at Twitter, at halos pinag-aawayan sa bawat comment section: isang umano’y “personal notebook” ni dating Pangulong Rodrigo Roa Duterte (PRRD) na diumano’y natagpuan at isiniwalat ng isang hindi pa pinapangalanang source. Ang notebook na ito, ayon sa mga post, ay naglalaman ng mga personal na reflection, lihim na pulong, at mga desisyong hindi kailanman nalaman ng publiko—ngunit bago tayo tumalon sa anumang konklusyon, mahalagang ilatag ang pinakamahalagang katotohanan: walang opisyal na kumpirmasyon at wala pang ebidensya na nagpapatunay na tunay ang notebook na ito.

Subalit gaya ng alam natin sa panahon ng internet—ang kawalan ng kumpirmasyon ay hindi hadlang para kumalat ang impormasyon. Sa katunayan, ito pa nga ang gasolina ng mga haka-haka.

PAANO ITO LUMITAW?

Ayon sa orihinal na viral post, ang notebook ay natagpuan umano sa dating tahanan ng isang dating opisyal na malapit sa administrasyon. Ngunit walang pangalan, walang larawan ng mismong dokumento, at walang malinaw na pinanggalingan. Ang tanging meron lang ay mga screenshot ng ilang pages na hindi rin matiyak kung totoo o edited.

Gayunpaman, sapat na iyon para pasiklabin ang usap-usapan.

Sa loob ng ilang oras, ang hashtag #NotebookNiPRRD ay pumutok sa social media, may mga taong nagtatanggol, may nagdududa, may nagagalit, at may mga nagsasabing “Kung totoo man ito, magbabago ang pananaw ng maraming Pilipino.”

Ngunit ano nga ba ang laman ng notebook na ito—ayon sa mga lumabas na claim?

ANG SINASABING NILALAMAN

Mahalagang ulitin: wala pang opisyal na kumpirmasyon.

Ngunit ayon sa mga circulating posts, ang notebook daw ay naglalaman ng:

Mga personal na tala tungkol sa bigat ng desisyong kailangang gawin noong panahon ng kanyang administrasyon.
Mga pangyayaring hindi kailanman ipinaliwanag sa publiko—hindi dahil tinatago, kundi dahil maaaring hindi kayang maunawaan ng mga karaniwang mamamayan nang hindi nalalagay sa maling konteksto.
Mga pribadong obserbasyon tungkol sa politika, media, at mga taong nakapaligid sa kapangyarihan.
Mga pahayag ng personal na pag-aalinlangan, pagod, at minsan, tahimik na takot na hindi niya kailanman ipinakita sa publiko.

Kung totoo man ito, isang bagay ang malinaw—ipinapakita ng notebook ang isang mas tao at mas personal na bersyon ng dating pangulo. Hindi bilang lider—kundi bilang tao.

ANG REAKSYON NG PUBLIKO

Ang bansa ay nahati sa tatlong malaking grupo:

Grupo
Reaksyon

Naniniwala
“Totoo ito! Kaya napaka-emosyonal ng ilang desisyon noon!”

Nagdududa
“Kung totoo, bakit walang malinaw na source? Parang satire lang.”

Defensive supporters
“Propaganda lang ‘yan. Timing is too convenient.”

May mga nagtatanong:

Bakit ngayon lumabas?
Sino ang may pakinabang kung kumalat ito?
Ano ang gustong ipahiwatig nito?

Ang mga tanong na ito ay lalong nagpasiklab ng intriga.

ANG POLITIKAL NA KONTEKSTO

Mahalaga ring tingnan ang kasalukuyang takbo ng pulitika. Sa tuwing papalapit ang halalan, pag-reshuffle, o pagbabago ng kapangyarihan, maraming lumalabas na impormasyon—totoo man o gawa-gawa. Ang timing ng “notebook” ay hindi maikakailang suspicious para sa ilan.

Marami ang nagsasabing maaaring ito ay:

Isang pagtatangka para i-soften ang imahe ni PRRD sa kasaysayan
O isang paraan para guluhin ang kasalukuyang political alliances
O isang simpleng social media manipulation upang lumikha ng trending topic

Sa huli, hindi natin masasabi hangga’t wala pang malinaw na ebidensya.

ANO ANG DAPAT GAWIN NG PUBLIKO?

Sa panahon ng mabilis kumalat na impormasyon, mahalaga ang kritikal na pag-iisip.

Huwag maniwala agad.
Hanapin ang source.
I-verify bago mag-share.

Dahil isang mali o peke na kuwento, kapag kumalat, ay maaaring magdulot ng maling opinyon ng milyon-milyong tao.

PERO ANO ANG KAHULUGAN NITO?

Totoo man o hindi ang notebook, isang bagay ang napatunayan:

Malaki pa rin ang impluwensya ni PRRD sa emosyon at imahinasyon ng mga Pilipino.

Marami pa rin ang naghahanap ng paliwanag, konteksto, at kwento sa likod ng kanyang mga desisyon. At marahil, ang tunay na dahilan kung bakit pumutok ang “notebook” na ito ay dahil may matagal nang tanong na hindi pa rin tuluyang nasasagot ng bayan:

Sino ba talaga si Rodrigo Duterte, sa likod ng entablado ng politika?

KONKLUSYON

Hindi ito kwento ng kasalanan, kontrobersya, o eskandalo—maliban na lamang kung may sapat na ebidensya na magpapatunay. Sa ngayon, ito ay kwento ng pag-aalinlangan, emosyon, at pagnanais ng bayan na maintindihan ang isang lider na nagmarka sa kasaysayan ng bansa.

At sa huli, ang pinakamalaking sikreto ay hindi ang laman ng notebook—kundi kung bakit umaasa pa rin tayong mabuksan ito.