MAY PASABOG ANG WORLD BANK NA HINDI INAAKALA NI VP SARA! SOBRA NA ITO, PBBM!

Manila — Isang nakakagulat na ulat mula sa World Bank ang yumanig sa political landscape ng Pilipinas ngayong linggo. Sa isang hindi inaasahang pahayag, ibinunyag ng internasyonal na institusyong pinansyal ang ilang detalye tungkol sa isang malaking proyekto na matagal nang isinasagawa ng Department of Education (DepEd) sa ilalim ng pamumuno ni Vice President at Secretary of Education Sara Duterte.

Ayon sa opisyal na report, natuklasan umano ng World Bank ang ilang “irregularities” sa implementasyon ng isang multi-billion peso education modernization program na pinondohan mula sa international development grants. Ang naturang proyekto ay may layuning maghatid ng makabagong kagamitan, digital learning systems, at bagong pasilidad sa mga pampublikong paaralan sa bansa.

Ngunit ang pasabog ay dumating nang ilabas ng World Bank ang audit summary na tila nag-udyok ng tensyon sa pagitan ng tanggapan ni VP Sara at ng Malacañang. Sa kanilang dokumento, binanggit ang “possible mismanagement” at “unaccounted funds” na umabot umano sa mahigit ₱3.2 bilyon — isang halagang hindi biro sa gitna ng lumalalang inflation at pang-araw-araw na paghihirap ng taumbayan.

Isang insider sa DepEd ang nagsabing “Hindi ito simpleng accounting error lang. May mga transaksiyon na hindi maipaliwanag kung saan napunta.” Dagdag pa ng source, ang ilang mga opisyal ay “nasa ilalim ng internal review,” ngunit walang kumpirmadong pangalan ang inilalabas sa publiko.

Ang reaksyon ni VP Sara? Matindi. Sa isang press conference sa Davao City, mariin niyang itinanggi ang anumang iregularidad sa kanyang departamento. “Hindi namin tinatanggap ang ganitong uri ng paratang. Lahat ng proyekto ay dumaan sa tamang proseso, at handa kaming makipagtulungan sa anumang imbestigasyon,” matapang niyang pahayag.

Subalit, ayon sa mga tagamasid sa politika, tila may lumalalim na bangayan sa pagitan ng kampo ni VP Sara at ni Pangulong Bongbong Marcos Jr. (PBBM). May mga ulat na nagsasabing hindi raw agad nasabihan ang Office of the President tungkol sa audit findings, kaya’t labis ang pagkadismaya ni PBBM. “Sobra na ito. Dapat transparent tayo sa lahat,” umano’y sinabi ng isang opisyal ng Palasyo sa isang closed-door meeting.

Mabilis namang kumalat sa social media ang #WorldBankLeak at #DepEdFundsIssue, na agad nag-trending sa X (dating Twitter) at Facebook. Libo-libong netizens ang nagpahayag ng pagkadismaya, habang ang ilan ay nagtatanggol kay VP Sara, sinasabing isa lamang itong political smear campaign laban sa kanya.

Ngunit mas lalong lumala ang sitwasyon nang maglabas ng pangalawang dokumento ang World Bank — isang follow-up report na may kalakip na email exchanges ng ilang opisyal ng DepEd at local contractors. Dito umano makikita ang mga pahiwatig ng “delays, double billing, at unapproved project modifications.”

Habang umiinit ang isyu, hindi nakapagtataka na maraming mata ang nakatutok ngayon sa relasyon nina Sara Duterte at Bongbong Marcos. Ayon sa isang political analyst na si Prof. Maricel Ramos ng UP Diliman, “Ang isyung ito ay hindi lamang tungkol sa pondo. Ito ay litmus test ng political alliance ng Marcos at Duterte camp — at kung gaano pa ito katatag.”

May mga ulat ding lumabas na ilang miyembro ng Gabinete ay tahimik na pinayuhan si PBBM na “mag-distansya muna” sa usaping DepEd upang maiwasan ang anumang political backlash. Gayunman, may iba namang naniniwala na ang administrasyon ay magpapakita ng “united front” sa publiko para ipakitang buo pa rin ang kanilang alyansa.

Sa kabila ng mga pahayag at depensa, nananatiling palaisipan ang ilang tanong: Bakit ngayon lang inilabas ng World Bank ang kanilang findings? At bakit tila nagkataon na sa gitna ng usapin tungkol sa 2025 midterm elections, biglang lumutang ang ganitong issue?

Ang ilang opposition figures, tulad ni Sen. Risa Hontiveros at Sen. Koko Pimentel, ay agad nanawagan ng full disclosure. “Kung may dapat managutan, dapat managot. Walang sacred cow,” ani Hontiveros. Samantala, tahimik pa rin si Sen. Bong Go, isang kilalang kaalyado ng pamilya Duterte.

Sa Davao, nananatiling solid ang suporta ng mga lokal kay VP Sara. Sa isang rally kamakailan, libo-libong tagasuporta ang sumigaw ng “We stand with Inday Sara!” sabay bitbit ng mga placards na may nakasulat na “Hands off our VP!”

Ngunit sa Metro Manila, iba ang tono ng publiko. Marami ang humihiling ng transparency at accountability. Sa mga Facebook groups, makikita ang mga tanong tulad ng: “Kung walang tinatago, bakit hindi ilabas ang lahat ng dokumento?”

Samantala, ayon sa pinakahuling update mula sa World Bank headquarters, magpapadala sila ng independent investigation team sa Pilipinas upang personal na makipag-ugnayan sa DepEd at sa Department of Finance.

Ang tanong ngayon: Paano haharapin ni VP Sara ang krisis na ito? Mananatili ba siyang matatag sa gitna ng kontrobersiya, o may mas malalim pang kuwento sa likod ng mga numero?

Habang nag-aabang ang buong bansa, isang bagay ang malinaw — ito ay isa sa pinakamainit na isyung pampulitika ng taon.

At gaya ng sinabi ng isang netizen: “Hindi lang ito tungkol sa pera. Ito ay tungkol sa tiwala ng taumbayan.”