PBBM — GUMAWA NA NG PARAAN — TUTULUYAN TALAGA IPAPADALA SA ICC SI DELA ROSA

Sa gitna ng tila lumalalang tensyon sa pagitan ng administrasyon at mga internasyonal na institusyon, lumalabas ngayon ang isang serye ng nakakakilabot at nakakagulat na ulat hinggil sa diumano’y pinal na posisyon ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. o PBBM tungkol sa kinabukasan ni Senador Ronald “Bato” dela Rosa sa usapin ng International Criminal Court (ICC). Ayon sa mga impormante—na tumangging magpakilala dahil sa takot, pangamba, at takot na “mawalan ng signal habang buhay”—tila tuluyan nang tinanggap ng Pangulo ang posibilidad na maipadala sa ICC ang dating hepe ng Philippine National Police.

Bagama’t mahirap paniwalaan, sinabi ng source na ilang linggo nang nagaganap ang serye ng high-level meetings sa pagitan ng mga malalapit kay PBBM, kung saan patagong tinalakay ang tinatawag nilang “non-negotiable scenario.” Ang nasabing scenario ay hindi raw iba kundi ang pagbitaw sa isa sa pinakamalalim na kaalyado ng dating administrasyon. Ayon sa impormante, “May mga kumikilos sa labas ng bansa, may mga pressure na alam na alam mo nang hindi kayang i-absorb ng kahit sinong presidente. May kapalit, may kapalaran. ’Yan lang ang masasabi ko.”

Kung totoo nga ang lahat ng ito, isang napakalaking political shift ang nagaganap. Matagal nang kilala si Dela Rosa bilang isa sa pinakamatibay na haligi ng war on drugs at pinaka-loyal sa nakaraang administrasyon. Kaya naman tumitindig ang kilay ng marami sa biglang pag-init ng balita na tila handa na si PBBM na “hayaan ang proseso” ng ICC, kahit pa ang ibig sabihin nito ay pagtulak kay Dela Rosa papunta sa The Hague.

May mga lumabas pang ulat na ilang beses raw nagtangka si Dela Rosa na magkaroon ng personal na pulong kay PBBM upang “linawin” ang kumakalat na balita. Subalit sa hindi malamang dahilan, palaging nauudlot ang naturang pagpupulong. Dalawa raw ang beses na nakansela dahil sa emergency briefing, at minsan pa’y dahil sa biglaang biyahe ng Pangulo. Ayon sa isang opisyal na nakadalo raw sa isa sa mga cabinet meeting, “Tahimik si Presidente kapag ICC ang topic. Pero sinasalubong niya ng buntong-hininga ang pangalan ni Bato.”

Sa kabilang banda, iginiit naman ng kampo ni Dela Rosa na walang katotohanan ang mga bulung-bulungan. Subalit may isang staff ang nakapagpahiwatig na hindi raw mapakali ang senador nitong mga nakaraang araw: “Hindi siya takot. Pero may hindi siya alam kung paano haharapin. Kapag natahimik si Sir, ibig sabihin may bumabagabag talaga.”

Lalo namang uminit ang usapan nang may kumalat na hindi beripikadong dokumento umano mula sa isang foreign legal liaison group na nagsasabing nakahanay na ang “next phase of cooperation” sa pagitan ng ilang bansa at ng ICC. At lalo pang naging kahina-hinala ang sitwasyon nang mag-viral ang larawan ni PBBM kasama ang ilang European officials na kilalang matatag na tagasuporta ng ICC investigations. Hindi pa man lumalabas ang opisyal na pahayag, marami na ang nagsasabing “ito na ang sign.”

Sa gitna ng kaguluhan, may isang nakakagulat na detalye ang lumitaw: ayon sa isang high-ranking security official, gumawa na raw ng “internal contingency plan” ang Malacañang sakaling magkaroon ng official ICC request na “i-secure” ang isang personalidad para dalhin sa neutral zone abroad. Hindi pinangalanan ang personalidad, ngunit ang pagkakasabay ng mga pangyayari ay hindi na raw maituturing na coincidence.

Isa pang source mula sa loob ng intelligence community ang nagsabi na matagal nang may tensyon sa pagitan ng Pangulo at ng ilang personalidad mula sa nakaraang administrasyon. “May mga pangako, may mga kasunduan, may mga inaasahang proteksiyon… pero nag-iiba ang hangin kapag biglaang may pumapasok na external pressure. At hindi maliit ang presyur na ito. Hindi ito local politics lang.”

Habang tumitindi ang mga espekulasyon, may ilang political analyst ang nagsasabing posibleng ginagamit lang ni PBBM ang sitwasyon bilang bargaining chip sa international negotiations. Ngunit may iba—ang mas radikal—na naniniwalang maaaring ito ang pinakaunang simbolikong pagputol ng kasalukuyang administrasyon sa anino ng nakaraang rehimeng nagluklok rito.

May isang lumabas pang kuwentong halos magmukhang eksena sa pelikula: Ayon sa isang source sa security sector, isang gabi raw ay naganap ang isang “closed-door, no-record, no-phone meeting” kung saan dalawang matataas na opisyal ang nag-init ang ulo at may narinig pang kalabog sa mesa. Hindi matukoy kung ano ang pinag-awayan, ngunit ayon sa source, “May hinihinging kapalit. May hindi inaabot. May hindi maibigay.”

Kung totoo man ito, hindi imposible na may mas malalim na alitan sa ilalim ng katahimikan ng gobyerno.

Ngayon, patuloy ang tanong: Tutuon ba talaga si PBBM sa desisyon? Ipapaabot ba niya sa ICC si Dela Rosa? At ano ang magiging epekto nito sa landscape ng pulitika sa Pilipinas?

Sa kawalan ng pormal na pahayag mula sa Malacañang, ang sambayanan ay napipilitang bumasa ng mga senyales, usap-usapan, at mga biglaang paggalaw ng mga opisyal ng gobyerno. Ngunit kung ang mga bulong na ito ay magkatotoo, isang makasaysayang pagputok ng political earthquake ang maaaring magsimula—isang pagyanig na tatawid hindi lamang sa bansa, kundi pati sa international stage.

Sa ngayon, ang tanong na binubulong-bulong:
Kung talagang gumawa na ng paraan si PBBM…
…para kanino nga ba talaga ang desisyong ito?
At hanggang saan siya handang tumuloy?

Ang sagot, ayon sa mga nagmamasid, ay maaaring mas malapit na sa atin kaysa inaakala natin.