Sa gitna ng mapanghamong panahon sa pulitika ng Pilipinas, isang malaking pasabog ang yumanig sa mga bundok ng Cordillera at umalingawngaw hanggang sa mga bulwagan ng Kongreso. Isang matapang na rebelasyon mula sa kolumnistang si Antonio Montalvan II ng Vera Files ang naglantad sa umano’y bilyon-bilyong pisong anomalya sa mga infrastructure projects sa Benguet. Ang isyung ito ay hindi lamang tungkol sa semento at bakal, kundi tungkol sa tiwala ng taumbayan, bilyon-bilyong pondo, at ang nakakabiglang pananahimik ng mga taong inaasahan nating magtatanggol sa katotohanan.
Ang 36 Bilyong Pisong “Rocknetting” Project
Ayon sa exposé ni Montalvan, mayroong nagaganap na “rocknetting” project sa probinsya ng Benguet na nagkakahalaga ng humigit-kumulang 36 bilyong piso. Ang rocknetting ay isang paraan ng paglalagay ng mga bakal na lambat sa mga gilid ng bundok upang maiwasan ang landslide. Bagama’t mahalaga ang proyektong ito para sa kaligtasan ng mga biyahero, ang alegasyon ay nakatuon sa pagiging “overpriced” nito at ang umano’y 70% na komisyon o kickback na napupunta sa mga pulitiko.
Sa ulat ni Jarius Bondoc ng Philippine Star, binanggit din na ang mga proyektong ito, kasama ang paglalagay ng “cats eyes” o road reflectors, ay naging “lucrative ginuan” o isang napakalaking pagkukunan ng pera para sa ilang makapangyarihang indibidwal. Ang tanong ng marami: paanong ang isang proyekto para sa kaligtasan ay naging mitsa ng ganito kalaking korapsyon?
Ang Koneksyong Yap at Duterte
Ang mas nakakagulat sa rebelasyong ito ay ang mga pangalang idinidikit sa proyekto. Ayon kay Montalvan, ang mga malalaking pangalan sa likod ng proyektong ito ay sina Representative Eric Go Yap at Representative Paulo Duterte. Si Eric Yap ay nagsilbing Chairman ng House Committee on Appropriations mula 2020 hanggang 2022—isang posisyon na may direktang kontrol sa pondo ng bansa.
Inihayag ni Montalvan na ang pagkakaluklok kay Yap sa nasabing posisyon ay dahil sa kanyang malapit na ugnayan kay Paulo Duterte. Dahil dito, ang Benguet ay naging sentro ng mga dambuhalang proyekto. Noong 2022 elections, tumakbo at nanalo si Yap bilang kongresista ng Benguet, sa kabila ng hindi siya katutubo ng lugar. May mga ulat pa na mismong si dating Pangulong Rodrigo Duterte ang nagsabing si Yap ang pumili ng district engineer sa lugar upang masigurong kontrolado ang mga proyekto at ang pondo.
Ang Kontrobersyal na Pananahimik ni Mayor Benjamin Magalong
Sa gitna ng lahat ng ito, isang pangalan ang naging sentro ng diskusyon: si Baguio City Mayor Benjamin Magalong. Kilala si Magalong bilang isang matapang na opisyal na madalas bumabatikos sa korapsyon sa DPWH. Ngunit ayon kay Montalvan, si Magalong ay may “price to pay” dahil sa tatlong taon niyang pananahimik tungkol sa isyung ito.
Lumalabas na noong 2022 pa umano ipinagtapat ni Magalong kay dating Senador Antonio Trillanes IV ang tungkol sa mga sangkot sa anomalya sa Benguet. Ngunit sa nakalipas na tatlong taon, tila nanatiling tahimik ang alkalde. May mga haka-haka na dahil sa kanyang pagiging malapit sa mga Duterte noong una, pinili niyang huwag pangalanan ang mga ito sa publiko. Ang pananahimik na ito ay nagdulot ng pagdududa: Si Magalong ba ay naging protector o isa ring biktima ng sistemang kanyang kinakalaban?
Ang Tawag ng Katotohanan at Hustisya
Ang 36 bilyong piso ay hindi maliit na halaga. Ito ay perang galing sa pawis at sakripisyo ng bawat Pilipino. Kung totoo ang mga alegasyon ng overpricing at malalaking kickback, ito ay isang malubhang pagtataksil sa bayan. Ang mga bundok ng Benguet ay hindi dapat maging saksi sa nakatagong katiwalian habang ang mga ordinaryong mamamayan ay nagtitiis sa hirap.
Sa kabila ng mga ingay ng pulitika, ang mahalaga ay ang paglalantad sa katotohanan. Gaya ng paalala sa video, ang hustisya ng tao ay maaaring mabagal o may kinikilingan, ngunit ang katotohanan ay laging may paraan upang lumabas. Ang bawat opisyal, mula sa lokal na pamahalaan hanggang sa Kongreso, ay dapat maging accountable sa kanilang mga kilos.
Sa huli, ang sambayanang Pilipino ay uhaw sa tapat na pamumuno. Ang exposé na ito ay isang paalala na dapat tayong manatiling mapagmatyag at huwag hayaang mabulag ng kapangyarihan. Ang pananahimik sa harap ng mali ay pakikibahagi na rin sa pagkakamali. Panahon na upang basagin ang katahimikan at hingin ang tunay na katarungan para sa Benguet at para sa buong Pilipinas.
