Sa isang makasaysayan at emosyonal na pagdinig sa Senado, naging sentro ng kontrobersya ang pamilya Discaya, ang mag-asawang nasa likod ng mga dambuhalang kumpanya sa konstruksyon na nakakuha ng bilyon-bilyong halaga ng mga proyekto mula sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Ang imbestigasyon, na pinangunahan ng mga kilalang senador, ay naglalayong busisiin ang mga alegasyon ng “ghost projects,” substandard na imprastraktura, at ang tila “monopolya” ng pamilya sa mga flood control projects sa buong bansa.
Si Sarah Discaya, na humarap sa komite, ay diretsahang tinanong tungkol sa lawak ng kanyang negosyo. Lumabas sa pagdinig na ang pamilya Discaya ay nagmamay-ari o may kontrol sa hindi bababa sa siyam na kumpanya, kabilang ang St. Gerard, St. Timothy, at Alpha and Omega General Contractor and Development Corporation. Ang mga kumpanyang ito ay nakakuha umano ng mahigit 400 hanggang 500 na proyekto sa loob lamang ng tatlong taon. Ang nakakapagtaka sa mga mambabatas ay kung paanong ang mga kumpanyang ito, na ang iba ay na-blacklist o nasuspinde na noon, ay patuloy pa ring nakakakuha ng mga bagong kontrata sa ilalim ng iba’t ibang pangalan.
Sa gitna ng mainit na pagtatanong ni Senator Jinggoy Estrada, hindi naiwasang mapag-usapan ang marangyang lifestyle ng mga Discaya. Inamin ni Sarah Discaya na nagmamay-ari sila ng 28 luxury cars, kabilang ang mga mamahaling brand gaya ng Rolls-Royce, Bentley, Maybach, at McLaren. Ayon sa kanya, ang yaman na ito ay nagmula sa kanilang 23 taong pagsusumikap sa construction business. Gayunpaman, binigyang-diin ng mga senador na ang biglang pag-usbong ng kanilang yaman ay tumapat sa panahon na nagsimula silang makakuha ng dambuhalang kontrata sa DPWH noong 2012, at lalong lumakas simula noong 2016.
Ang isyu ng “ghost projects” ang naging pinakamabigat na paratang sa naturang hearing. Binanggit ni Senator Bato dela Rosa na may mga ulat silang natatanggap tungkol sa mga proyektong idineklarang “100% completed” sa papel ngunit sa realidad ay hindi naman naitayo o kulang-kulang ang gawa. Isang halimbawa ang Bulacan River Project na nagkakahalaga ng 96.4 milyong piso na natuklasan ng Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. na may mga bahaging hindi naman naitayo kahit bayad na ang kontratista. Hinamon ng mga senador si Discaya na magturo ng mga “malalaking tao” sa loob ng DPWH na nagbibigay sa kanila ng pabor o “insider information” bago pa man magsimula ang bidding ng mga proyekto.
Sa kabilang banda, ipinagtanggol ni Sarah Discaya ang kanilang panig, sinabing sila ay sumusunod sa tamang proseso at may sapat na kagamitan at empleyado para tapusin ang mga proyekto. Ngunit pinuna ni Senator Tito Sotto at Senator Risa Hontiveros ang tila “corporate layering” o paggamit ng mga kamag-anak at empleyado bilang mga “front” para sa kanilang mga kumpanya. Lumabas na ang mga address ng ilang kumpanya ay iisa lamang, na nagpapahiwatig na ang mga kagamitan at resources ay pinapaikot-ikot lamang sa iisang pamilya para makakuha ng mas maraming biding.
Ang imbestigasyong ito ay naglalayong hindi lamang papanagutin ang mga Discaya kundi pati na rin ang mga opisyal ng gobyerno na nagbulag-bulagan sa mga anomalya. Ayon sa Philippine Contractors Accreditation Board (PCAB), nasa proseso na sila ng imbestigasyon sa 15 na pinakamalalaking kontratista sa bansa na sangkot sa flood control issue. Binigyang-diin ng Senado na hindi titigil ang pagdinig hangga’t hindi lumalabas ang katotohanan kung saan napunta ang bilyon-bilyong pisong pondo ng bayan na dapat sana ay nagpoprotekta sa mga Pilipino mula sa baha. Para sa publiko, ang pagdinig na ito ay isang mahalagang hakbang tungo sa transparency at pagpuksa sa korapsyon na sumisira sa tiwala ng mga mamamayan sa pamahalaan.
