Sa kasaysayan ng politika ng Pilipinas, iilan lamang ang pamilya na nag-iwan ng matitinding marka tulad ng mga Marcos. Ang kanilang kwento ay puno ng kontrobersiya, trahedya, at, kamakailan lamang, ng isang pambihirang pagbabalik sa kapangyarihan. Ngunit sa likod ng pulitika, mayroong isang personal at emosyonal na ugnayan na nag-uugnay sa kasalukuyang lider ng bansa, si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., sa kanyang yumaong ama, si Ferdinand Marcos Sr. Kamakailan, nahalungkat ang isang nakalimutan at napakalaking personal na dokumento—isang sulat na isinulat ni FM Sr. para sa kanyang nag-iisang anak, na tila isang huling habilin, isang propetikong mensahe na nagpapaliwanag sa kasalukuyang katatagan ng Pangulo.

Ang liham na ito ay hindi lamang isang simpleng pagpapaalam ng isang ama sa kanyang anak. Ito ay isang testamento, isang espirituwal at politikal na mapa na nagbigay-hugis sa pananaw at prinsipyo ng pamumuno ni Bongbong Marcos Jr.

“Tubongbong My Only Son”: Ang Liham ng Huling Pamana

 

Ang dokumentong ito, na may petsang Oktubre 15, 1988 [00:50]—isang taon bago pumanaw si Marcos Sr. habang nasa exile sa Hawaii—ay isinulat sa huling kaarawan ni Bongbong bago tuluyang mahinga ang kanyang ama [00:36]. Ang sulat ay puno ng kabigatan at pagmamahal, isang pagkilala sa bigat ng destiny at responsibilidad na naghihintay sa kanyang anak.

Ang panimula ng liham ay agad na nagpahiwatig ng kanyang importansya: “Tubongbong, my only son… This book may be my last legacy to the Filipino people.” [00:54].

Ang tinutukoy na book ay hindi lamang literal na libro, kundi ang kanilang paninindigan at ang kwento ng kanilang pamilya. Ang habilin na ito ay tila inihanda para kina Bongbong, Imee, at Irene, upang sila ang maging kabilang sa mga unang makababasa [01:03]. Ngunit ang mensahe ay lalampas sa pamilya; ito ay para sa sambayanang Pilipino.

Ang pinakamatindi at sentro ng mensahe ay tungkol sa presyo ng kalayaan at karangalan:

“For while other Filipinos may waver as to what they would be willing to pay for our country’s freedom, we belong to a breed that has never counted the price we must pay for freedom [01:11]… You are true soldier and our credo has always be battled for count’s freedom to the death [01:25]. But more than death, price of even fortune or life, most valuable to a man, honor itself [01:30].”

Ang mga salitang ito ay sadyang nakadurog sa puso at nagpaliwanag sa ethos ng pamilya Marcos. Hindi lang tungkol sa buhay o kayamanan ang presyo ng kalayaan; ang pinakamahalaga sa lahat ay ang karangalan—isang bagay na handa silang isakripisyo o ipaglaban hanggang kamatayan, kung kinakailangan. Sa isang pamilya na ang honor at legacy ay matindi ang pagdududa, ang pahayag na ito ay nagpapatunay na para kay FM Sr., ang kanilang paninindigan sa bayan ay higit pa sa lahat.

Ang liham ay nagtatapos sa isang makapangyarihang panawagan at pagpapala: “As I write on your last birthday, go with pride and embrace your destiny. God always go with you. Your father, Ferdinand.” [01:38, 01:46].

Ang paggabay na ito ay tila isang prophesy na nagbigay-alam kay Bongbong sa kanyang magiging tungkulin. Iyon ang dahilan kung bakit, ayon sa pagsusuri, nananatiling matatag ang Pangulo ngayon [00:25]. Ang destiny na iniwan sa kanyang balikat ay hindi simpleng pagiging Pangulo; ito ay ang responsibilidad na panindigan ang legacy at ang karangalan na ipinaglaban ng kanyang ama.

Ang Pananampalataya Bilang Haligi ng Liderato ng mga Marcos

 

Ang liham na ito ay nagpapakita na ang pananaw sa honor at destiny ay nakaugat sa isa pang mahalagang haligi: ang pananampalataya sa Diyos.

Mula pa kay Ferdinand Marcos Sr., ang pananampalataya ay naging sentro ng kanilang pamumuno. Sa kanyang unang panunumpa bilang Pangulo noong Disyembre 30, 1965 [02:16], malinaw niyang binigyang-diin ang papel ng Diyos: “Sa bisa ng inyong mandato at sa biyaya ng Makapangyarihang Diyos, ako’y naririto ngayon.” [02:29]. Para sa kanya, ang pananampalataya ay ang haligi ng kaayusan at pag-unlad ng bansa [02:37]. Naniniwala siyang ang bawat pagsubok ay malalagpasan kung may takot sa Diyos at disiplina sa sarili [02:51].

Ang paniniwalang ito ay malinaw na isinasabuhay ni Pangulong Bongbong Marcos Jr. Ipinakita niya ito sa kanyang talumpati sa ika-49 Philippine National Prayer Breakfast noong Nobyembre 2024 [03:07]. Ang kanyang mensahe ay matindi at direkta: ang “pamumuno ng walang pananampalataya ay parang barkong walang kumpas… mawawala sa direksyon.” [03:15]. Ang pahayag na ito ay nagpapatunay na ang compass o gabay sa kanyang pagdedesisyon ay nagmumula sa espirituwal na direksyon.

Inamin din niya ang kanyang personal na panalangin: ang patuloy na pagdarasal para pagkalooban siya ng “karunungan, malasakit at pagmamahal sa bayan” [03:32]. Para sa kanya, sa harap ng mga kalamidad, hamon, at pagsubok, ang sama-samang panalangin ang pinakamakapangyarihang sandata ng isang bansa [03:41].

Ang Pagpapakumbaba at ang Panawagan para sa Dasal

 

Ang isang aspeto na lalong nagpalakas sa mensahe ni PBBM ay ang kanyang pagpapakumbaba. Sa maraming panayam at talumpati, bukas ang kanyang puso sa paghingi ng dasal mula sa mamamayan [04:02].

“Ako’y nananawagan. Pagdasal niyo ako at ipanalangin natin ang ating bayan. Hindi ito kaya ng isang tao lang.” [04:09].

Ang pahayag na ito ay nagpapakita ng isang lider na may pagpapakumbaba [04:15] at nagpapakita na ang tunay na tagumpay ay hindi nakasalalay sa kanyang sariling talino kundi sa tulong ng Diyos at suporta ng mamamayan [04:22].

Ang panalangin, sa pamilya Marcos, ay hindi lang isang pribadong gawain kundi naging sentro ng kanilang publikong paglilingkod [04:32]. Ito ay nagpapaalala na ang tunay na lider ay marunong lumuhod at manalangin bago tumindig at magpasya [04:47].

Ang Tagubilin Mula sa Bibliya: Ang Pundasyon ng Liderato

 

Ang mga prinsipyong ito ay tila kinumpirma ng isang banal na mensahe mula sa Ebanghelyo, na binanggit din sa mensahe: Juan 15:5 [05:19].

“Ako ang puno ng ubas at kayo ang mga sanga. Ang nananatili sa akin at ako sa kanya ay siyang namumunga ng sagana sapagkat hiwalay sa akin ay wala kayong magagawa.” [05:22]

Ang talata na ito ay nagbibigay-diin sa sentralidad ni HesuKristo sa anumang makabuluhang pamumuno [05:51]. Ito ay isang paalala na ang tunay na lakas, karunungan, at tagumpay ay nagmumula lamang sa pananatili natin sa ating Panginoong HesuKristo [06:09]. Sa oras ng pagdedesisyon, sa oras ng pangunguna sa bayan, at maging sa mga pribadong sandali ng kahinaan, ang pagiging konektado sa Kanya ang nagbibigay ng tamang direksyon at makadiyos na layunin [06:24]. Hindi sapat ang karunungan ng tao; ang gabay ng Panginoon ang nagbibigay ng liwanag sa dilim [06:33].

Konklusyon: Ang Liham na Nag-uugnay sa Nakaraan at Kinabukasan

 

Ang nahalungkat na sulat ni Ferdinand Marcos Sr. kay Bongbong Marcos Jr. ay higit pa sa isang memento ng pamilya. Ito ay isang propetikong habilin na nagbigay ng matinding paggabay sa kasalukuyang lider ng bansa. Ibinilin ni FM Sr. kay Bongbong ang honor at ang destiny na kailangan niyang yakapin, habang ang pananampalataya ang magsisilbing kumpas ng kanyang pamumuno.

Ang legacy ng mga Marcos ay patuloy na binabatikos, ngunit ang pribadong mensahe na ito ay nagpapakita ng isang personal na pananaw ng ama na naghahanda sa kanyang anak para sa pinakamalaking responsibilidad. Ang katatagan at pagpapakumbaba ni Pangulong Bongbong Marcos Jr. ay tila nag-uugat sa matitinding salita na ito: ang maging isang “true soldier” [01:25] na handang harapin ang kapalaran, na may pagmamahal sa bayan, at laging may takot at pananampalataya sa Diyos [02:51].

Ang liham na ito ay hindi lang durog sa puso; ito ay isang blueprint ng liderato na nagpapatunay na ang panalangin ay hindi kahinaan ng isang lider, kundi lakas ng isang bayan [05:08]. Ang buong bansa ay umaasa na ang mga tagubiling ito—ang pag-ibig sa bayan, ang pagpapahalaga sa karangalan, at ang paninindigan sa pananampalataya—ay mananatiling gabay ng Pangulo sa kanyang pagtupad sa destiny na iniwan sa kanya ng kanyang ama.