Delubyo ng Bagyong Paolo (Matmo): Signal No. 3, Itinaas sa Aurora at Isabela; Inaasahang Pagtama, Hudyat ng Malawakang Pagbaha at Daluyong!

Isang umaga ng matinding pag-aalala ang bumalot sa malaking bahagi ng Luzon ngayong ika-3 ng Oktubre, 2025, habang papalapit at nagbabanta ang Severe Tropical Storm “Paolo,” na may international name na Matmo. Sa gitna ng pagdarasal para sa kaligtasan, nagbigay ng seryosong babala ang Pagasa, sa pangunguna ni Forecaster Benison Estareja, patungkol sa napipintong pagtama ng bagyo na inaasahang magdudulot ng malawakang pinsala at panganib sa buhay.

Ang sitwasyon ay kritikal. Ayon sa pinakahuling ulat dakong 7:00 ng umaga, namataan ang sentro ng Bagyong Paolo sa coastal waters ng Dilasag, Northern Aurora. Ang bagyo ay bahagyang lumakas, dala ang lakas ng hangin na umabot na sa 110 kilometro bawat oras (km/h) malapit sa gitna, at may pagbugso (gustiness) na 150 km/h. Kumikilos ito sa direksyong West Northwest sa mas mabilis na takbo na 25 km/h [00:11]. Ang bilis ng pagkilos na ito ay nagpapahiwatig na napakaliit na ng oras para sa paghahanda, at ang banta ay agarang kaharapin.

Ang Iminenteng Pag-landfall: Oras na ng Katotohanan

Base sa Pagasa Radar, ang pag-landfall ng sentro ni Bagyong Paolo ay inaasahang magaganap sa pagitan ng 8:30 hanggang 10:00 ng umaga [01:45]. Ang mga posibleng target na lugar ay ang Northern Aurora, partikular ang Dilasag, o ang southern part ng Isabela, sa may Dinapigi. Ito ay nangangahulugan na habang isinusulat ang ulat na ito, ang sentro ng bagyo ay halos nakasalang na at handa nang tahakin ang mga kalupaan ng Northern Luzon.

Ang pagtama sa lupa ay magdudulot ng direktang pagkasira sa mga istruktura, agrikultura, at imprastraktura. Ang Bagyong Paolo ay inaasahang tatawid sa malaking bahagi ng Cagayan Valley, Cordillera Region, at Ilocos Region simula ngayong umaga hanggang hapon, bago tuluyang makalabas ng Philippine Area of Responsibility (PAR) sa madaling araw o umaga ng kinabukasan [01:52].

 

 

Ang Pagtaas ng Signal No. 3: Direkta at Malubhang Banta

Ang pinakamataas na antas ng babala, ang Wind Signal Number 3, ay itinaas sa mga sumusunod na lugar, na siyang inaasahang tatamaan ng pinakamalakas na hangin:

Northern Aurora
Central and Southern portions ng Isabela
Northern portions ng Quirino at Nueva Vizcaya
Mountain Province
Ifugao
Southeastern Abra
Northern portion ng Benguet
Central and Southern portions ng Ilocos Sur
Northern portion ng La Union [04:03]

Ang hangin na may lakas na 100 hanggang 110 km/h, at may bugsong 150 km/h, ay posible nang makasira ng mga mahihinang estruktura, lalo na ang mga gawa sa kahoy [04:26]. Asahan ang malawakang pagkatumba ng mga puno at poste ng kuryente, na magreresulta sa brownout at pagkaputol ng komunikasyon. Ang mga naninirahan sa mga lugar na ito ay hinikayat na lumikas na, at iwasang lumabas ng bahay habang nagtatagal ang bagyo.

Hindi rin nakaligtas sa malakas na hangin ang mga nasa ilalim ng Signal Number 2 (kasama ang Cagayan, kabilang ang natitirang bahagi ng Isabela, Aurora, Nueva Ecija, Kalinga, at Pangasinan) at Signal Number 1 (kasama ang Babuyan Islands, Northern Quezon, Camarines Norte, Catanduanes, at Northern Bulacan) [04:46]. Ang kabuuan ng Northern Luzon, Central Luzon, at maging ang Northern Portion ng Bicol Region ay nadarama ang epekto ng malawak na sakop ni Bagyong Paolo, na may diameter na 350 km sa hilaga at 250 km sa timog [02:55].

Ang Hagupit ng Ulan: Baha at Landslide, Nakakabigla at Nakakatakot

Bukod sa matinding hangin, ang pinakamalaking banta sa buhay at ari-arian ay ang napakalakas na pag-ulan. Inaasahang ang mga lugar na unang tatamaan—ang Isabela, Quirino, at Aurora—ay makakaranas ng higit sa 200 milimetro (mm) na dami ng ulan [06:04]. Ang dami ng ulan na ito ay tiyak na magdudulot ng malawakang pagbaha hindi lamang sa low-lying areas kundi maging sa mga ilog at sapa.

Ang banta ng landslide o pagguho ng lupa ay mataas, lalo na sa mga bulubunduking rehiyon tulad ng Cordillera Administrative Region (CAR) at ang mga nasa Caraballo at Sierra Madre Mountain Ranges [06:23]. Ang mga bundok na ito, na nagsisilbing proteksyon ng bansa, ay maaari ring maging sanhi ng trahedya dahil sa paglambot ng lupa.

Makakaranas din ng 100-200 mm na ulan ang Cagayan, buong Cordillera Region, Nueva Vizcaya, Nueva Ecija, Ilocos Sur, La Union, at Pangasinan [06:29]. Kahit ang mga probinsya sa Central Luzon tulad ng Rizal, Laguna, at Quezon, pati na ang Camarines Norte, Camarines Sur, at Catanduanes ay makakaranas pa rin ng pag-ulan na hihigit sa 50 mm [07:08]. Ang bawat Pilipino, lalo na sa Luzon, ay hinikayat na maging handa at maging mapagmatyag sa mga heavy rainfall warnings.

 

 

Ang Pagsigaw ng Dagat: Gale Warning at Nakabibinging Storm Surge

Para sa mga komunidad na nasa tabing-dagat, ang banta ay hindi lang galing sa hangin at ulan, kundi pati na rin sa nagngangalit na karagatan. Itinaas ang Gale Warning para sa mga baybayin ng Batanes, Cagayan (kasama ang Babuyan Islands), Isabela, Aurora, Ilocos Norte, at Ilocos Sur [07:38].

Ang mga alon ay posibleng umabot sa anim (6) na metro ang taas [07:38]—na kasing-taas ng isang dalawang-palapag na gusali! Dahil sa matinding panganib na ito, mahigpit na ipinagbabawal ang sea travel para sa lahat ng uri ng sasakyang-dagat. Ang sinumang lalabas ng dagat ay sasalubungin ng tiyak na kapahamakan.

Bukod pa rito, may banta ng storm surge o daluyong. Inaasahan ang tatlong (3) metrong taas ng daluyong sa northern coast ng Ilocos Norte, Cagayan, Isabela, at Hilagang Coast ng Aurora [08:24]. Ang storm surge ay ang biglaang pagtaas ng lebel ng tubig-dagat na rumaragasa patungo sa kalupaan, na mas nakamamatay kaysa sa pagbaha. Ang 1-2 metrong daluyong naman ay inaasahan sa Southern Aurora, Northern Quezon, Western Coast ng Ilocos Norte/Sur, La Union, Pangasinan, at Northern Zambales [08:32]. Kailangang maging handa ang mga komunidad sa coastal areas para sa agarang evacuation at sumunod sa mga rescue protocols ng lokal na pamahalaan.

Pangwakas na Panawagan: Manatiling Ligtas at Mag-ingat

Ang Bagyong Paolo ay isang severe tropical storm na nagdadala ng malawakang banta sa Luzon. Para sa Metro Manila at iba pang bahagi ng Luzon na walang nakataas na wind signal, inaasahan pa rin ang kalat-kalat na pag-ulan at pagkulog (thunderstorms) [08:48]. Manatiling may dalang payong, at mag-ingat sa posibleng mga pagbaha at pagguho ng lupa na dulot ng mga thunderstorm.

Ang susunod na weather update ay inaasahang ilalabas mamayang 11:00 ng umaga [09:15]. Sa mga kritikal na oras na ito, ang pinakamahalagang gawain ay manatiling nakatutok, makipag-ugnayan sa inyong local government units, at unahin ang kaligtasan. Mag-ingat po tayong lahat.